"Powstanie i 50
- lat działalności Ochotniczej Straży Pożarnej
w
Szczytnikach, gmina Gdów, powiat Wieliczka".
Lata 1949 - 2000.
[artykuł ze zbiorów prywatnych p. Anny Wcisło ze Szczytnik]
Ziemi, z której wyrosłem i ludziom ze Szczytnik oraz pamięci przyjaciela Franciszka Wcisły od Kubusiowej - poświęcam
Napisał Jan BUŁAT od Manci Kraków - Szczytniki, kwiecień 2001 r. SPIS
TREŚCI OPRACOWANIA :
OSP w Szczytnikach, gmina Gdów - wprowadzenie czyli jak dawniej bywało
1. Zawiązanie i rozpoczęcie działalności OSP w 1949 r.
2. Zakup sikawki, motopompy i sprzętu pożarowego
3. Budowa Domu Strażaka z remizą
4. Budowa zbiorników wody p. pożarowej i krytego kanału
5. Rozbudowa Domu Strażaka
6. Fundacja sztandaru OSP i uroczystość 40 - lecia działalności
7. Fundacja tablicy pamiątkowej
8. Współpraca z Kołem Gospodyn Wiejskich - usługi maglarskie
9. Młodzieżowa drużyna i organizowanie siłowni 10. Okolicznościowe uroczystości i
działania w Domu Strażaka 11. Jubileusz 50 - lecia OSP w
Szczytnikach 12. Składy osobowe Zarządów i
ważniejsza działalność 13. Odznaczeni, wyróżnieni, otrzymali
dyplom uznania 14. Lista członków założycieli w
październiku 1949 r. 15. Wykaz osobowy zorganizowanej w
1953 r. drużyny strażackiej 16. Zmarli członkowie załozyciele,
zwyczajni, popierający i druhowie strażacy
OSP w Szczytnikach, gmina Gdów -
Wprowadzenie czyli jak dawniej bywało.
Pożary obok gradobicia były jedną z najbardziej dotkliwych
klęsk żywiołowych niszczących dobytek mieszkańców wsi. W suplikacjach śpiewano "Od
powietrza, głodu, ognia i wojny zachowaj nas Panie". Niszczącemu
działaniu żywiołu ognia
sprzyjał stan budownictwa i częsty brak wody
do gaszenia go.
Do 1921 r. w Szczytnikach chłopskie budynki w ciasnej zabudowie
wznoszono z łatwopalnego drewna, dachy kryto słomianą
strzechą. Powałę z desek układanych na
stragażach lepiono warstwą gliny, starannie wykonane chroniło spaleniem
się
pomieszczeń przyziemia. Na strychu domu
mieszkalnego przechowywano ziarno, plewy i słomę.
W czasie pożaru ogień gaszono wodą czerpaną ze studni lub
stawu, tworząc łańcuch ludzi przekazujących sobie wiadra z wodą. Studzien we wsi było mało,
często przy gaszeniu ognia wysychały. Niektórzy gospodarze urządzali stawy
o pojemności wody do 300 m^ 3.
Takie stawy były m. in. u Józefa Wcisły -
Kancioka, Szczytniki 104, Piotra Skiminy - Treka, Szczytniki 34 i Wawrzyńca Kołosa - Bujcyrka,
Szczytniki 12. Jeszcze w latach był u Piotra Urbana, Szczytniki 46,
duży prostokątny
staw, pozostałość po XIX - wiecznym
dworze Pawła Libiszewskiego, ale nie odnawiany wysechł i stał się
łąką.
Przed zaskoczeniem pożaru w nocy, po wsi
chodziła dwuosobowa straż nocna zwana "wartą" z rogiem
do trąbienia na alarmy, spełniana przez
mieszkańców wsi kolejno z numeru. Nadzór nad wartą pełnił sołtys.
Dla łagodzenia skutków pożarów, w Krakowie 1860 r.
zawiązano dobrowolne stowarzyszenie ziemian i przemysłowców pod nazwą : Towarzystwo Ubezpieczeń od
ognia, które przyjęło za swojego patrona św. Floriana, stąd potocznie
zwane
"Florianką". Później jego
działalność objęła także włościan, którzy pod koniec XIX wieku zaczęli się
garnąć
do ubezpieczenia swojego dobytku. 19 stycznia 1902 r. rozpoczęło swoją
działalność ubezpieczeniową : Ludowe Towarzystwo Ubezpieczeń od Ognia
"WISŁA". Klemens Radwański ze Świątnik w
"PRZYJACIELU LUDU" nr 13 z dnia 26 marca 1911 r., gdy pisze o
pożarze domu Marcela Radwańskiego w
Świątnikach 24, apeluje do miejscowych gospodarzy, aby się ubezpieczali w
Towarzystwie
Wzajemnych Ubezpieczeń "WISŁA".
Jak wyglądało ubezpieczenie od ognia, które w Szczytnikach potocznie
nazywano
SEKURACJĽ w tym Towarzystwie, pisał tygodnik
"PIAST" nr 16 z dnia 19.04.1914 r. : "12 lutego 1914 r. spalił
się dom,
stodoła i stajnia w Chróści [dzisiaj część
Staniątek, gdzie stoi klasztor PP. Benedyktynek - przyp. J.B.]
ubezpieczone w Towarzystwie Wzajemnych
Ubezpieczeń "WISŁA". Natychmiast po zawiadomieniu o pożarze przybył
delegat"WISŁY" i komisja złożona z wójta gminy p. Chytrosia
i zaprzysiężonych asesorów gminnych,
która przyznała mu wynagrodzenie w kwocie
1380 koron, kwotę te po kilku dniach otrzymał.".
Pierwsze inicjatywy związane z organizowaniem Ochotniczych
Straży Pożarnych w Galicji wiąże się z działalnością
Krajowego Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia.
W Galicji pierwszą Ochotniczą Straż Pożarną założono 1865 r. w Krakowie.
W 1869 r. powstała OSP w Bochni i 1872 r. w
Wieliczce. Pierwsze organizacje strażackie istniały i działały luźno.
25 sierpnia 1872 r. w Wieliczce odbył się
zjazd, w którym uczestniczyli delegaci prawie wszystkich istniejących w
Galicji
straży pożarnych. Uczestnicy tego zjazdu
jednogłośnie wypowiedzieli się za utworzeniem ogólnokrajowego związku
strażackiego. We Lwowie 1875 r. odbył się I
Krajowy Zjazd Strazy Pożarnych z wystawą sikawek,
który powołał Krajowy Związek Ochotniczych
Straży Pożarnych.
W maju 1887 r. ukazał się pierwszy numer
"PRZEWODNIKA POŻARNICZEGO" - pisma tego związku.
W 1903 r. KrajowyZwiązek OSP nawiązuje bliższą współpracę z
Towarzystwem Kółek Rolniczych w zakresie
organizowania OSP na wsi wśród chłopów.
Od lipca 1903 r. do wybuchu I wojny
światowej, ukazuje się pismo "OBRONA POŻARNA" jako dodatek do
tygodnika
"Przewodnik Kółek Rolniczych".
Ochotnicza Straż Pożarna w Szczytnikach, pow. Bochnia, pierwszy raz zawiązała
się
przy Kółku Rolniczym w sierpniu 1913 r.
Fakt ten odnotował "PRZEWODNIK
KÓŁEK ROLNICZYCH" nr 24 z dnia 30.08.1913 r.. Być może, że z działalności tej OSP pochodziły
ręczne, drewniane sikawki do gaszenia ognia, o których mi wspominał wiosną
1999 r. Adam Wcisło s. Józefa ze
Szczytnik. Wybuch wojny w 1914 r. i działania frontowe w tutejszej okolicy
uniemożliwiły
rozwinięcie dalszej działalności
nowopowstałej straży. W latach 1914 - 1949 Ochotniczej Straży Pożarnej
w Szczytnikach
nie było. Najbliższa OSP była w Brzeziu, 3
km od Szczytnik, założona w 1918 r. przez miejscowego nauczyciela Kamprata.
Komendantem tej straży był Stefan Chytroś
- kowal z Brzezia w majątku pana Żeleńskiego.
Na podstawie gazet z lat 1911 - 1921 można przypomnieć
niektóre pożary w tutejszej okolicy. "11 marca 1911 r. o godzinie wpół
do ósmej wieczorem wybuchł pożar w Świątnikach Dolnych w domu Marcela
Radwańskiego, a tak prędko ogień ogarnął
budynek, że z wielkim trudem zdołaliśmy wyratować sprzęty domowe
i inne rzeczy gospodarskie. Wszystka pasza
dla bydła, a także kilka korcy zboża, które były na strychu tego domu
wszystko się doszczętnie spaliło. Na miejsce pożaru przybyła ludność
naszej wsi, a także okolicznych wiosek, broniąc sąsiednich budynków,
którym zagrażało wielkie niebezpieczeństwo.
Szkodę spalonego budynku obliczaja na 800 koron, ubezpieczonego
we Floriance.". Tak pisał o tym pożarze Klemens
Radwański w "PRZYJACIELU LUDU".
Pożar zapruszył małoletni gołębiarz. Żona Marcelego, który tego
wieczoru poszedł "na karty" sama leżała po urodzeniu
dziecka w domu, który sie zapalił. Nim
nadeszła pomoc ludzi, wstała i ratowała dzieci.
W rezultacie po pożarze umarła 26 maja 1911
r.
"23 lutego 1914 r. o godzinie 5 - tej rano wybuchnął
pożar w Fabryce [Cegielni - J.B.] Wimmer, Żeleński, Radziwiłł w Niepołomicach. Pożar zniszczył
wszystko. Fabryka wyrabiała najlepsze dachówki i dreny na całą Galicję
...".
Donosząc o tym PIAST w numerze 10 - tym z
dnia 3.03.1914 r. dalej tak pisał : "przez zniszczenie tej fabryki
wielką szkodę
poniosła ludność okoliczna, która co
czternaście dni pobierała 1400 koron tytułem zarobku.".
"16 lipca 1917 r. w południe straszna klęska spadła
na gminę Kłaj, jedna z najbiedniejszych w powiecie bocheńskim,
dzisiaj prawie nie istnieje.". Tak
pisał "PIAST" nr 30 z dnia 29.07.1917 r. i dalej "Od ognia
kominowego buchające iskry
grzane wichrem przeniosły sie na strzechy i
w ciągu kilku godzin obróciły kwitnąca wieś w pierzynę [...]. Pożarowi uległa
też
filia bocheńskiej powiatowej
składnicy, w której znajdowały się towary wartości kilkunastu tysięcy
koron. Kilkaset rodzin
znalazło się bez dachu nad głową.".
Donosząc o tym redakcja "PIASTA" apelowała do całego powiatu o
pomoc
dla pogorzelców, przekazała 50 koron,
wiceprezes Rady Powiatowej dr Kiernik - 50 koron. Pierwszej akcji
ratunkowej
pogorzelcom udzielił poseł Ruebenbaner,
dając zaraz na drugi dzień zapomogę po 20 koron i bochen chleba na osobę.
Wójt gminy i radni zwrócili się z
prośbą do Karena Gotza o pomoc dla nieszczęśliwych pogorzelców.
"12 sierpnia 1921 r. w południe wybuchnął w
Szczytnikach, pow. bocheński, w kominie ubogiego domku Marianny Kołos i w kilku godzinach zniszczył
doszczętnie 20 domów ze stajenkami, chlewami i 17 stodół ze zbożem, upał
niesłychany
i wicher utrudniał ratunek. O gwałtowności
ognia świadczy fakt, że kobietę Jadwigę Bułat, uciekającą z płonącego
domu, na drodze już pochwyciły płomienie i
spaliły, - 27 rodzin, w tym 141 osób zostało całkiem bez dachu, odzieży
i chleba.". Tak pisał o wielkim,
zbiorowym pożarze w Szczytnikach "GŁOS NARODU" nr 188 z dnia
20.08.1921 r.
W domu Franciszka Bułata - Grola
spalił się dzierżawiony przez jego brata Andrzeja Bułata sklep Kółka
Rolniczego.
W sklepie były beczki z naftą, ich wybuch
spotęgował ogień. W końcu sierpnia po tym pożarze do Szczytnik przybył
z pomocą pogorzelcom ówczesny Prezes Rady
Ministrów RP i Prezes PSL "Piast" Wincenty Witos,
który był w Krakowie na otwarciu województwa
krakowskiego. Wszyscy pogorzelcy otrzymali artykuły żywnościowe
m. in. mąkę i kaszę oraz drewno z lasów
państwowych na odbudowę swoich domów.
Dzięki tej pomocy, po otrzymaniu odszkodowań
asekuracyjnych mogli się szybko odbudować.
Pamięć tego pożaru głęboko zachowała się we wsi, ale co
kilka lat nadal wybuchały niszczące pożary w Szczytnikach
i okolicy. Z zeszytu ogłoszeń parafialnych z lat
1929 - 1937 kościoła parafialnego w Brzeziu możemy odczytać, że zbierane były
w tym kościele składki na pogorzelców : z
Dąbrowy, w niedzielę 13 / 10.1929 r., z Szarowa, w niedzielę 16 / 11.1930 r.
i 3 / 9. 1932 r.
W 1938 r. spaliły się duże ok. 20 x 80 m stodoły dworskie
majątku p. Żeleńskiego w Brzeziu.
W czasie okupacji niemieckiej ok. 1943 r.
spaliła się drewniana zagroda Trzasków z rodu Skiminów na niwie
Łączki
w Szczytnikach, w 1944 r. drewniany
dom Bednarzów. W akcji gaszenia tego domu brali udział zakwaterowani
we wsi
żołnierze niemieccy, którzy zorganizowali
wzorowy łańcuch wodny ze stawu Piotra Skiminy - Treka. W 1945 r.
spalił się
dach domu Piotra Maloty w
Świątnikach. Spalony dach odbudowano.
W 1946 r. spalił się dach domu Stanisława
Wcisły - Ciemnego, który odbudowano. Po żniwach 1948 r. spaliła się
nowo - wybudowana stodoła Bolesława
Wcisło - Kancioka w Szczytnikach - przedewsie.
Jesienią 1948 r. od pioruna spalił się dach domu Franciszka
Bułata - Grola, który po raz drugi stal się pogorzelcem.
Spalony dach odbudowano. Ten pożar bardzo
poruszył mieszkańców Szczytnik. To poruszenie pozytywnie wpłynęło
na zawiązanie się OSP w Szczytnikach.
Jakże tu nie wspomnieć o zachowanej w rodzinnych
przekazach PRZEPOWIEDNI kwestorza klasztoru OO Reformatów w Wieliczce - brata Alojzego Kosiby,
dziś w 2000 r. Sługi Bożego, który w pierwszej połowie XX wieku w
Szczytnikach
i tutejszej okolicy kwestował. Tenże brat Alojzy
Kosiba, gdy przed pierwszą wojną światową zbierał kwestę w Szczytnikach,
był w domu Karola i Urszuli Strojków,
Szczytniki 57, wychodząc powiedział :
"W SZCZYTNIKACH
BĘDZIE WIELKIE NIESZCZĘŚCIE, KTÓRE OMINIE
TEN DOM".
I tak się stało, w sierpniu 1921 r. wielki zbiorowy pożar
wybuchnął w domu Marianny Kołos zwanej "Bucia",
Szczytniki 76, w bliskim sąsiedztwie domu Karola
i Urszuli Strojków, ale rozprzestrzenił się w przeciwnym kierunku
na gęsto zabudowaną część wsi, ich obejście
nie doznało nieszczęścia pożaru. To w tym obejściu, Szczytniki 57, przy
głównej drodze, u Szczepana Strojka syna Karola i Urszuli, -
gdy w Szczytnikach
nie było jeszcze remizy, - przechowywano
sikawkę i motopompę OSP w Szczytnikach.
Relację o przepowiedni brata Alojzego Kosiby przekazała
autorowi w sierpniu 2000 roku w Szczytnikach 94 wnuczka
Karola i Urszuli Strojków - Józefa
Strojek c. Józefa Wcisły - Kancioka, żona Ferdynanda Strojka s.
Ludwika.
1. ZAWIĄZANIE I
ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI OSP
Jak prawie w każdej wsi tutejszych okolic, w Szczytnikach
po II wojnie światowej działało Koło Młodziezy Wiejskiej
"WICI",
które za bilety na urządzanie przedstawienia
i zabawy taneczne zorganizowało salę teatralną i świetlicę z biblioteką
i radiem, z której chętnie i licznie
korzystali mieszkańcy Szczytnik i okolicy. Zgromadziło takze liczne fundusze.
W Szczytnikach z tradycjami ruchu ludowego, Wincentego
Witosa i strajków chłopskich w 1937 r., aktywnie działało
liczne Koło PSL, do którego należało kilku,
wiekowo starszych członków Koła "WICI" m. in. Bolesław Bielski,
Franciszek
Wcisło s. Jakuba, Stanisław Wcisło s. Juliana.
Po "ucieczce" Stanisława Mikołajczyka w 1947 r. Koło PSL
upadło,
a chłopi garnęli się do świetlic, aby
słuchać audycji radia BBC z Londynu i Głosu Ameryki z Waszyngtonu.
Przez kilka miesięcy kwaterował w
Szczytnikach 101 w domu Sylwestra Dzierzbińskiego pododział KWB,
bez represji patrolowali wieś.
Gdy w 1947 r. ZMW ogłosił hasło jednego związku
Młodziezy Polskiej, w zarządzie szczytnickiego Koła "WICI"
powstała
myśl, aby członkowie tego Koła zawiązali
Ochotniczą Straż Pożarną w Szczytnikach, dotychczasową działalność
Koła "WICI" wprowadzić do OSP i
uciec przed nowym związkiem młodzieży. Myśl taką wysunął Franciszek Wcisło
s. Jakuba, w tym czasie główny animator młodzieży w
Szczytnikach. Ponieważ nie udało się tego zrealizować
przed 22 lipca 1948 r., kiedy zlikwidowano
cztery organizacje młodzieżowe, w tym ZMW RP "WICI" i utworzono ZMP
z konieczności Zarząd Koła "WICI"
postanowił, że do czasu zawiązania OSP w Szczytnikach, Koło "WICI"
wejdzie do ZMP
zachowując dotychczasową dzialalność
niezależną, posiadane fundusze przeznaczy na zakup małopompy dla OSP.
Taką uchwałę podjęto na ostatnim walnym
zebraniu członków Koła MW "WICI" w Szczytnikach, pow. Bochnia,
bodajże
w sierpniu 1948 r. W ten sposób powstało i
do końca sierpnia 1950 r. działało w wiciowym składzie Koło Wiejskie ZMP
w Szczytnikach, pow. Bochnia - "ciekawe
i dziwne", jak mówiono w Zarządzie Powiatowym ZMP w Bochni,
przez partyjnych działaczy m. in. z okolic
Pierzchowa, Krakuszowic - Sękiny i Zborczyc nazywane REAKCYJNYM, a przez mieszkańców Szczytnik NASZYM.
W nawiązaniu do wspomnianej uchwały, wiosną 1949 r. Koło
Wiejskie ZMP w Szczytnikach wystąpiło do sołtysa
o zwołanie mieszkańców gromady w sprawie
zorganizowania OSP w Szczytnikach i zakupu motopompy, zgłaszając
gotowość wpłacenia 30 tys. zł. na ten zakup.
Swojego członka Bolesława Bielskiego
wypróbowanego w działalności Koła "WICI" i PSL skierowało na organizowany w Bochni kurs dla
komendantów OSP. Po ukończeniu tego kursu B. Bielski rozpoczął
społeczną
działalność przeciwpożarową w Szczytnikach.
W odpowiedzi sołtys Konstanty Kołos s. Franciszka
zwany Kurda w maju 1949 r. zwołał ogólne zebranie mieszkańców
gromady Szczytniki, na którym uchwalono
zawiązanie OSP w Szczytnikach i DOBROWOLNĄ SKŁADKĘ
PIENIĘŻNĄ”
na zakup motopompy, której koszt szacowano
na 200 tys. złotych. W oparciu o tę uchwałę gromady przedstawiciele Koła
Wiejskiego ZMP piszący te słowa Jan Bułat
s. Piotra zwany "od Manci" i Franciszek Wcisło s. Jakuba
zw. "od Kubusiowej" w niedzielę po południu w
północnej części wsi rozpoczęli zbiórkę pieniężną na zakup motopompy
dla formalnie jeszcze nie zawiązanej OSP w
Szczytnikach.
Po zakończeniu tej zbiórki, z zebranymi
pieniędzmi przeszli do świetlicy Koła ZMP w budynku po mleczarni, gdzie
było
kilkunastu chłopów ze Szczytnik, czekających
na słuchanie wieczornej audycji w języku polskim radia BBC z Londynu
m. in. Eugeniusz Bułat s. Wojciecha, Witold
Janik s. Antoniego, Andrzej Kołos s. Wawrzyńca kowal zw. Jędras,
Konstanty Kołoss. Franciszka -
sołtys, Piotr Kołos s. Jana, Wawrzyniec Kołos s. Wawrzyńca zw.
Bajcyrek,
Antoni Kubicz s. Piotra, Władysław
Malota s. Erazma, Władysław Skimina s. Wincentego zw.
"Duduś",
Franciszek Sobór s. Floriana, EugeniuszStrojek s. Stanisława zw. Berek, Ludwik Strojek s. Fabiana zw.
Ludwa,
Bolesław Wcisło s. Szymona zw. Kanciok,
Czesław Wcisło s. Romualda, Henryk Wcisło s. Jana zw. Jasiczek,
Marian Wcisło s. Leona, Stanisław
Wcisło s. Romualda. W ich obecności wg podpisanej przez
ofiarodawców listy, policzyliśmy zebraną kwotę, która wynosiła przeszło 27
tys.
złotych, przekazując ją sołtysowi. Ale
sołtys i zebrani chłopi poprosili Eugeniusza Bułata s. Wojciecha, aby
do czasu
wyboru Zarządu OSP, pełnił funkcję
pełnomocnika grupy inicjatywnej OSP w Szczytnikach i on przejął od nas
zebraną
kwotę i nastepnie na zakup motopompy. W
następne niedziele inni przedstawiciele Koła ZMP m. in. Bolesław Bielski,
Józef Siuda, Jan Sobór s.
Franciszka, Stanisław Wcisło przeprowadzali dalsze zbiórki na
motopompę. Eugeniusz Bułat s. Wojciecha
ludowiec, działacz spółdzielczy i samorządowy, animator mechanizacji
rolnictwa we wsi,
w tym czasie członek Rady Nadzorczej
Spółdzielni Mleczarskiej "GRODKOWIANKA" w Targowisku.
W gminie Targowisko aktywnie działała młoda
OSP w Staniątkach, która w tym czasie nabyła motopompę. Prezesem OSP
w Staniątkach był p. Hilary Kulczycki,
kierownik szkoły powszechnej w Staniątkach. Do niego w lipcu 1949 r. udał
się
Eugeniusz Bułat s. Wojciecha po
informację, jak zawiązać i rozpocząć działalność Ochotniczej Straży Pożarnej
we wsi.
Hilary Kulczycki udzielił mu
niezbędnych informacji o stowarzyszeniu Ochotnicza Straż Pożarna i pouczył go
jak prowadzić
książkę kasową i majątkową OSP. Podarował mu
swój opisany i przygotowany na okres działania 1950 egzemplarz
pt. Stowarzyszenie Ochotniczej Straży
Pożarnej w Staniątkach, gm. Targowisko, pow. bocheński
KSIĄŻKA KASOWA I
MAJĄTKOWA.
W zwiĄzku z tym skreślił czerwonym kopiowym
ołówkiem napis : w Staniątkach, gm. Targowisko, pow. bocheński
i pieczątkę ze swoim podpisem. Następnie Eugeniusz
Bułat czarnym atramentem napisał w tytule :
W tej KSIĄŻCE KASOWEJ
I MAJĄTKOWEJ OSP od 2 sierpnia 1949 r. jako pełnomocnik
grupy inicjatywnej, formalnie
jeszcze nie zawiązanej OSP w Szczytnikach.
Książka ta po 50 - latach zachowała się i
stanowi wiarygodne źródło historyczne - w załączeniu kserokopie. W tej książce kasowej i
majątkowej na stronie wpływy, miesiąc sierpień 1949 r. : - liczba kolejna 1, data 2 sierpień,
czarnym atramentem zapisano :
"zbiórka na zakup motopompy od
Mieszkańców gr[omady] Szczytniki, suma zł. 122 421, -" - liczba kolejna 2, data 20 sierpnia,
zapisano : Zarząd ZMP gr[omady] Szczytniki na zakup moto - pompy, suma zł.
30 000 -, - liczba kolejna 3, data 21 sierpnia,
zapisano : sołtys gr. Szczytniki na zakup moto - pompy, suma zł. 6 000, - Ta ostatnia kwota pochodziła ze
zbiórki na motopompę u sołtysa wsi Szczytniki Konstantego Kołosa. Razem wpływy w sierpniu 1949 r.
wynosiły 158 421 złotych, a wydatki : na Tydzień obrony przeciw pożarowej -
100 zł.
i Cegiełka na poświęcenie motopompy
Ochotniczej Straży Pożarnej gromady Szczytniki - 500 zł.
Pozostałość na 1 września 1949 r. wynosiła
157 821 złotych.
Jak z powyższego widać, mieszkańcy Szczytnik w ciągu kilku
tygodni złożyli na zakup motopompy 128 tys. złotych.
Zarząd Koła ZMP w Szczytnikach wpłacił
30 tys. złotych u Eugeniusza Bułata s. Wojciecha, który prowadził
książkę
kasową i majątkową OSP, gdy jeszcze
formalnie w Szczytnikach się nie zawiązała. Za Zarząd Koła Wiejskiego ZMP wpłaty
dokonali : skarbnik - Aleksandra Strojkowna c. Ludwika
i przewodniczący - FranciszekWcisło
s. Jakuba, który w październiku 1949 r. brał udział w zebraniu
założycielskim OSP,
w styczniu 1950 r. zrezygnowal z funkcji
przewodniczącego Koła ZMP i wyjechał do Szkoły Praktyków Specjalistów
Ogrodnictwa w Miliczu, woj. Wrocław. Zebrana w krótkim czasie kwota z
dobrowolnych składek dobrze świadczy o ofiarności mieszkańców Szczytnik na
wspólne
dobro - choć sami byli biedni.
Na podstawie wykazów z przeprowadzonych zbiórek pieniędzy
na zakup motopompy, potwierdzonych własnoręcznym
podpisem przez wpłacającego mieszkańca
Szczytnik, Eugeniusz Bułat s. Wojciecha sporządził listę
członków - założycieli OSP w Szczytnikach,
którzy na zwołanym przez sołtysa Konstantego Kołosa zebraniu
założycielskim 20 października 1949 r.
formalnie zawiązali Ochotniczą Straż Pożarną w Szczytnikach, gmina Niegowić,
powiat Bochnia i wybrali pierwszy Zarząd OSP
w następującym składzie : Komendant : Bolesław Bielski,
ur.1920, s. Stanisława Sekretarz : Eugeniusz Bułat,
ur.1903, s. Wojciecha, który prowadził książkę kasową i majątkową OSP Członkowie Zarządu :
Szczepan Strojek, ur.1902, s. Karola Ludwik Strojek, ur.1900, s. Fabiana Wawrzyniec Kołos, ur.1901, s. Wawrzyńca.
2. ZAKUP SIKAWKI,
MOTOPOMPY I SPRZĘTU POŻARNICZEGO
Gdy pod koniec 1949 r. zebrano odpowiednią kwotę 158 tys.
zł., rozpoczęto starania o zakup motopompy.
W listopadzie 1949 r. Eugeniusz Bułat
sekretarz OSP udal sie do Wrocławia w celu kupna motopompy,
ale bezskutecznie, gdyż jej tam nie znalazł.
Wg książki kasowej i majątkowej OSP, z
datą 4 grudnia 1949 r. - "Jako zwrot kosztów podróży do Wrocławia
w sprawie zakupu motopompy" wypłacono
mu 8 460 złotych.
W 1950 r. nastąpiła urzędowa wymiana pieniędzy. We
wspomnianej książce kasowej pozostałość
w kasie OSP - 149 361 zł. zyskała nową
wartość 17 661 złotych. Nieoczekiwanie dla Zarządu OSP Szczytniki
wystąpiły-
trudności z zakupem motopompy. Okazało się,
że musi być decyzja przydziału, żeby taka decyzja była, to OSP musi
działać, bo przydział jest dla
wyróżniających się, a do działania konieczna jest sikawka. W związku z tym
Zarząd OSP
Szczytniki w październiku 1950 r. kupił od
OSP w Brzeziu ręczną sikawkę dwucylindrową przenośną za kwotę 5 000 zł.
i wóz konny z platformą za kwotę 1 250 zł.,
a nowy komendant OSP w Szczytnikach
Stanislaw Bułat s. Andrzeja -
ostatniego w 1935 r. wójta gminy Szczytniki - zorganizował drużynę strażacką.
Niestety, imiennego składu tej drużyny nie
znalazłem.
W sierpniu 1994 r. w Wojewódzkiej Komendzie Straży
Pożarnej w Krakowie kupiono pierwszą 3 - cylindrową motopompę
marki "Silesia", za którą
zapłacono 10 745 zł. Z tą motopompą szczytniccy strażacy rozpoczęli bardziej
skuteczną akcję
gaszenia pożarów w Szczytnikach i okolicy,
m. in. w Brzeziu, Czyżowie, Świątnikach, Wiatowicach i Zborczycach.
W 1965 r. Powiatowa Komenda Straży w Bochni za dobrą i
owocną działalność drużyny strażackiej, przekazała OSP
w Szczytnikach nowa motopompę
"POLONIA" M - 800.
Sekretarz OSP Eugeniusz Bułat s. Wojciecha, samotny
bez rodziny, w latach 1929 - 1938 pracował w Kanadzie, w Szczytnikach posiadał 3 ha roli,
którą uprawiał - ekonomicznie, niezależny ofiarnie wspomagał bieżącą
działalność
zarządu OSP w Szczytnikach.
W 1985 r. OSP w Szczytnikach kupiła za 132 tys. zł.
samochód bojowy ŻUK z przyczepą, który 25 lipca 1985 r.
uroczyście z udziałem władz Gminy Gdów
przekazano do użytku drużynie strażackiej OSP w Szczytnikach.
Komenda Wojewódzka Straży Pożarnej w
Krakowie przekwalifikowała jednostkę OSP w Szczytnikach z typu M - 2 na S -
1,
to znaczy : własny samochód i dwie
motopompy.
W latach 1950 - 1985 wyjazdy szczytnickiej drużyny do akcji
ratowania i gaszenia pożarów odbywały się konno,
ale szybko i sprawnie. Gdy nie było w
Szczytnikach remizy - sikawkę i motopompę przechowywano w prywatnych
pomieszczeniach Szczepana Strojka,
przy głównej drodze przez wieś w sąsiedztwie gospodarstw, które posiadały
sprawne konie i w razie potrzeby oddawały je
szybko do użytku strażakom. W składzie drużyny strażackiej byli
znakomici
furmani np. Stanisław Strojek s.
Szczepana.
3. BUDOWA DOMU
STRAŻAKA Z REMIZĄ.
Równocześnie z inicjatywą zorganizowania OSP, w
Szczytnikach myślano o budowie DOMU LUDOWEGO z remizą, dla potrzeb OSP, Koła młodzieży i i
nnych organizacji we wsi. Przez lata bezinteresownie zwożono z Raby piasek i
żwir. Za pieniądze z urządzanych zabaw
tanecznych i przedstawień kupowano cement, żużel i społecznie robiono pustaki
z myślą o budowie domu ludowego i remizy.
Mówią o tym zapisy w Książce Kasowej OSP np. w styczniu 1957 r. są wpłaty
za wypożyczone pustaki, "Koło M. W. w
Szczytnikach wplaciło 400 zł." za bilety na przedstawienie.
20 lutego 1979 r. odbyło się zebranie mieszkańców wsi oraz
członków OSP w Szczytnikach z udziałem Naczelnika Gminy
Gdów - Aleksandra Ciężarka i Głównego
Księgowego Urzędu Gminy - Zdzisława Banasia, na którym to
zebraniu
jednogłośnie postanowiono, że wszyscy
mieszkańcy Szczytnik wezmą udział w przygotowaniu i budowie Domu Strażaka
w Szczytnikach. Naczelnik Gminy przyrzekł :
- jeśli mieszkańcy wsi bezinteresownie w czynie społecznym wykonają stan
surowy, to gmina sfinansuje koszty robót
wykończeniowych. Wybrano Komitet Budowy DOMU STRAŻAKA
w Szczytnikach w składzie : przewodniczący budowy - Kazimierz
Bułat s. Marcina
naczelnik OSP, zastępca przewodniczącego - Józef
Kołos s. Wiktora sołtys,
członkowie komitetu :
Szczepan Strojek s. Karola,
Eugeniusz Więcław dyrektor SP w
Szczytnikach,
Eugeniusz Wcisło s. Sykstusa,
Marian Wcisło s. Leona,
Józef Siuda s. Wiktora,
Józef Radwański s. Bolesława,
Leonard Skimina s. Stanisława zw. Siasiu,
Izydor Seweryn s. Kazimierza,
Czesław Stawarz s. Antoniego,
Stanisław Wcisło s. Juliana i Stanisław Bułat s. Andrzeja.
Jedynym miejscem pod budowę Domu Strażaka w Szczytnikach
było miejsce, gdzie przez wieki stała karczma,
którą około 1890 r. karczmarz żyd Hirch
Brenner kupił i propinację wydzierżawił od szczytnickiego dziedzica
Pawła Libiszewskiego. Wnuk Hircha
Icek Brenner bodajże w 1936 r. sprzedał murowaną karczmę Spółdzielni
Mleczarskiej "GRODKOWICZANKA" na
Mleczarnię w Szczytnikach, którą za hilerowskiej okupacji 1943 r.
przeniesiono
do Targowiska w pow. Bochnia.
Po II wojnie światowej w ramach
reorganizacji Spółdzielnię Mleczarską "Grodkowiczanka" włączono do
Spółdzielni
Mleczarskiej w Zabierzowie, ta zaś została włączona
do Spółdzielni Mleczarskiej NOWA HUTA. W 1945 r. , w budynku
po mleczarni w Szczytnikach, młodzież
wiciowa urzadziła salę teatralną i świetlicę, organizowała przedstawienia i
zabawy,
przyczyniła się do zawiązania się OSP w
Szczytnikach.
Stary, liczący blisko 100 - lat budynek po mleczarni, w
1944 r. zniszczony przez urządzenie w nim łaźni dla żołnierzy
niemieckich, - zgnił drewniany strop
(powała) - nadawał się do rozbiórki. Lokalizacja wymagała wyjaśnienia i
uregulowania
własności działki. W Szczytnikach nie
znalazłem dokumentów w tej sprawie, ale w czasie mojej zawodowej pracy
w Ośrodku Budowlano - Projektowym
Konstrukcji Metalowych "MOSTOSTAL" w Krakowie - Nowej Hucie
pracowalem
z panem Zygmuntem, dokładnego nazwiska nie
pamiętam, który wiarygodnie opowiadał mi, że jako kierownik działu
adm. - gospodarczego z upoważnienia Prezesa
Spółdzielni Mleczarskiej Nowa Huta podpisał w Szczytnikach notatkę
przekazania starego budynku i działki dla
OSP w Szczytnikach pod budowę Domu Strażaka.
Po rozebraniu starego budynku po mleczarni,
uregulowaniu własności działki ze Spółdzielnią Mleczarską Nowa Huta,
wykonaniu robót ziemnych dla makroniwelacji
- dowieziono 40 m^3 ziemi ze świątnickich pól pod "Mazówkę",
rozpoczęto
budowę dwukondygnacyjnego domu strażaka o
wymiarach zabudowy 10 x 20 m. W Księdze Pamiątkowej OSP w
Szczytnikach kronikarz zapisał : "1 maj 1980 rok, ten dzień był dniem
rozpoczęcia budowy "DOMU STRAŻAKA" w
Szczytnikach. Wykonano wykopy i betonowe ławy, pracowało w czynie społecznym
65 osób
z całej wioski. Po wykonaniu fundamentów
rozpoczęto murowanie ścian. Majstrem budowy był ob. Gajewski Julian,
ob. Bednarek Stanisław.".Stanislaw
Bułat s. Andrzeja,
w tym czasie prezes OSP w Szczytnikach tak
wspomina ten dzień : "Dyrektor szkoły EugeniuszWięcław
przyniósł
biało - czerwoną flagę, a sołtys Józef
Kołos - stary zielony sztandar budowy z 1936 roku".
Po wykonaniu stanu surowego przez mieszkańców wsi, w
styczniu 1982 r., na zebraniu sprawozdawczym OSP
w Szczytnikach z udziałem Naczelnika Gminy
Gdów - Aleksandra Ciężarka, ustalono terminy wykonania
przez Gminę robót wykończeniowych i
ostateczny termin przekazania Domu Strażaka z remizą do użytkowania
OSP w Szczytnikach.
W niedzielę 25 lipca 1982 r. Mszą św. o godz. 14 : 00,
którą odprawił przy zabytkowej kaplicy NMP na skraju wsi,
przy szosie z Niegowici do Brzezia ks.
Jan Szybowski - proboszcz parafii Brzezie, rozpoczęto poświęcenie,
otwarcie
i przekazanie DOMU
STRAŻAKA OSP w Szczytnikach. Po Mszy św., w której uczestniczyła
drużyna strażacka, wielu szczytniczan i gości, udała się procesją i pieśnią "Serdeczna Matko ..." do
Domu Strażaka w środku wsi, gdzie ks. Jan Szybowski dokonał
poświęcenia Domu Strażaka,
motopompy i krzyża. następnie o godz. 16 :
00 odbyło się uroczyste przekazanie DOMU STRAŻAKA z remizą
do użytkowania OSP w Szczytnikach z udziałem
Naczelnika Gminy Gdów - Aleksandra Ciężarka i innych gości
m. in. seniora ruchu ludowego Gminy Gdów Marcina
Ciężarka. Przemawiał Aleksander Ciężarek, który podkreślił
szybkie
tempo budowy, duże zaangażowanie mieszkańców
przy budowie i dobre gospodarowanie miejscowych rolników.
Naczelnikowi OSP Kazimierzowi Bułatowi
symbolicznie przekazał DOM STRAŻAKA z remizą do użytkowania
OSP
w Szczytnikach, Komitetowi Budowy
podziękował za owocną działalność, wręczył honorowe odznaczenia
Związku OSP - ZA WYSŁUGĘ
DLA POŻARNICTWA i Dyplomy Uznania za wkład pracy
w budowę - zob. imienny wykaz w ustępie
odznaczenia i dyplomy uznania. W uroczystości brali udział zaproszeni
goście m. in. Zdzisław Banaś Główny Księgowy Urzędu Gminy Gdów, S.
Majka i J. Dąbrowski przedstawiciele
ZOSP i PSP dzielnicy Kraków - Podgórze, Marcin Ciężarek Przewodniczący
Gminnego
Komitetu ZSL w Gdowie, Jan Adamczyk I
Sekretarz Komitetu Gminnego PZPR w Gdowie. W części artystycznej
wystąpiła
kapela i zespół z Niegowici, Zespół Koła
Gospodyń Wiejskich w Szczytnikach
oraz zespół Krakowskiej Estrady z Teatru
Bagatela w Krakowie pod kierownictwem artystycznym Tadeusza Szybowskiego.
Na zakończenie odbyła się zabawa taneczna,
grał zespół muzyczny z Przebieczan pod kierownictwem Józefa Kasprzyka.
4. BUDOWA ZBIORNIKÓW
WODY POŻAROWEJ I KRYTEGO KANAŁU
Dla skutecznej obrony przeciw pożarowej wsi, zbudowano w
Szczytnikach dwa żelbetowe podziemne zbiorniki wody
do gaszenia pożarów, o pojemności 750 m^3
każdy. Pierwszy wykonany pod koniec lat 1970 - tych znajduje się
przy głównej drodze w centrum wsi na
działce, gdzie stoi Dom Strażaka. Drugi zbudowany jesienią 1987 r. w
terenie
intensywnie zabudowanym przy głównej drodze
na parceli Józefa Bułata, który działkę pod budowę dał
bezinteresownie.
Zbiornik ma bezpośrednie podłączenie dla
węży pożarowych. W 1987 r., w miejscu otwartego rowu wzdłuż Domu
Strażaka
wykonano kanał z kręgów betonowych dla
przepuszczenia wód Gnujskiego potoku.
W ten sposób uzyskano wygodny dojazd do
remizy i reprezentacyjny plac przed Domem Strażaka.
5. ROZBUDOWA DOMU STRAŻAKA
Rozebranie starego budynku po mleczarni i zbudowanie nowego Domu
Strażaka w 1982 r. niewątpliwie było dużym
osiągnięciem dla OSP i mieszkańców wsi
Szczytniki. Stało się tak dzięki osobistemu zaangażowaniu się w tę
inwestycję
Naczelnika Gminy Gdów mgr inż. Aleksandra
Ciężarka. Nowy dom zbudowany według dostarczonego przez Urząd Gminy
Gdów powstanalnego projektu technicznego.
Miał, dwie kondygnacje, wymiary i powierzchnię zabudowy 10 x 20 m = 200
m^2
i oszczędny program użytkowy, który
obejmował - remizę strażacką 53, 4 m^2, salę przyjęć 44,1 m^2,
na piętrze salę 121 m^2 na zebrania, imprezy
i zabawy taneczne, zaplecze kuchenno - magazynowe, niezbędne urządzenia
i instalacje elektyczne i sanitarne oraz
powierzchnie komunikacyjne. W drugiej połowie XX wieku Dom Strażaka na wsi
pełnił
funkcję remizy strażackiej, zabezpieczał
niezbędną obsługę dla zebrań i spotkań OSP, miejscowych organizacji
i mieszkańców całej wsi, dawał możliwość dla
organizowania imprez rozrywkowych, zabaw tanecznych
oraz rodzinno - familijno - sąsiedzkich
przyjęć weselnych z całą ich tradycją dla miejscowej i nie tylko miejscowej
ludności.
Obszerne pomieszczenie Domu Strażaka można
wynajmować na urządzane przez rodzinne kręgi wesela za odpowiednio
skalkulowaną opłatą. W ten sposób koszty
technicznego ich utrzymania mogą się samofinansować, ale dom musi mieć
odpowiednio atrakcyjny komfort. Ponieważ
oddany do użytku 25 lipca 1982 r. Dom Strażaka w Szczytnikach miał zbyt
skromny program użytkowy np. nie miał
oddzielnej konsumpcyjnej sali.
Staraniem prezesa i zarządu OSP ustalono nowy program użytkowy
domu strażaka, który miał poprawić jego komfort
użytkowania. W nowym programie wprowadzono
oddzielnie salę konsumpcyjną, zlewnie mleka i pomieszczenie na inne
usługi dla wsi.
Na posiedzeniu Zarządu OSP dnia 30 / 10.1988
r. podjęto uchwałę, aby w latach 1989 - 1990 dobudować 10 m na długości
Domu Strażaka. Za pieniądze uzyskane z
organizowanych zabaw tanecznych odpustowych i sylwestrowych kupowano
i gromadzono materiały budowlane. Postarano
się o wykonanie projektu technicznego na rozbudowę - przez dobudowanie
10 m domu strażaka. Władze Gminy Gdów
przyjęły nowy program i projekt techniczny rozbudowy i finansowo
wspomagały
Majstrem dobudowy opłacanym przez Urząd
Gminny Gdów został Stanisław Bułat prezes OSP. W 1989 r. wykonano stan surowy
dobudowanej części. Stemple, deski na szalunek pożyczono we wsi. Roboty
instalacyjne i wykończeniowe wykonywane w 1990 r.
zakończono przed uroczystościami 40 - lecia OSP w październiku 1991 r. W działalności OSP wzrastało znaczenie
usług Domu Strażaka na wesela. W 1992 r. przy współpracy z Zarządem Koła
Gospodyń Wiejskich uporządkowano,
zinwentaryzowano i powiększono na usługi ludności zaplecze kuchenne
Domu Strażaka. Dla poprawienia jakości usług w latach
1993 - 1995 wykonano niezbędne prace przy budynku. Wykonano instalacje
podłączenia wody z wiejskiej sieci
wodociągowej do budynku. W kuchni wykonano flisy i wymieniono zlewozmywak.
Na parterze budynku wykonano kraty okienne i
regały na pieczywo. Wszystkie pomieszczenia pomalowano.
Członkinie KGW kupiły z funduszu OSP
nakrycia stołowe do kuchni na 160 osób. Przed wejściem do budynku
wykonano
maszt flagowy. Staraniem Zarządu OSP na
placu przed budynkiem i na głównej drodze przez wieś, z budżetu gminy
Gdów
wykonano asfaltowe podłoże na placu
wokół budynku OS
6. FUNDACJA SZTANDARU I
UROCZYSTOCI 40 - LECIA DZIAŁALNOŚCI.
Na posiedzeniu dnia 3/ 6. 1988 r. Zarząd OSP postanowił zlecić p.
Ryszardowi Stawarzowi w Skawinie, ul. Buczka,
wykonanie SZTANDARU OSP
w SZCZYTNIKACH gm. Gdów za umówioną cenę 180 tys. złotych. Kolor
żółto - granatowy
obowiązujący w Związku OSP. Jedna strona z
obrazem św. Floriana i napisem "Św. Florianie módl się za nami",
na drugiej - skrzyżowane toporki strażackie
i napis : u góry w półkolu - Ochotnicza Straż Pożarna,
na dole poziomo 1949 SZCZYTNIKI 1989 r. Na szczycie drzewca Godło Państwa -
orzeł biały w koronie jest wierną kopią takiego orła z drzewca zabytkowego
sztandaru
Kół Stronnictwa Ludowego parafii Brzezie
pow. Bochnia z 29 listopada 1936 r., który przechowywany jest w
Szczytnikach.
Ufundowany własnym kosztem Sztandar OSP w
Szczytnikach uroczyście poświęcił ks. prob. Jan Szydłowski
14 maja 1989 r. na Mszy św. o godzinie 9 :
00, w czterdziestym roku działalności OSP w Szczytnikach gmina Gdów.
Na walnym zebraniu członków OSP - 12 / 2.1991 r. podjęto uchwałę
zorganizowania Jubileuszu 40 - lecia działalności OSP w Szczytnikach. Zapewne przyczyną
opóźnienia tego jubileuszu była realizacja dobudowy Domu Strażaka.
Uroczystości 40 - lecia działalności OSP w
Szczytnikach odbyły się 13 października 1991 r. W zaproszeniu był podany
następujący
porządek uroczystości : 1. Zbiórka
pododdziałów, 2. Złożenie raportu, 3. Wciągnięcie flagi na maszt, 4.
Przywitanie
mieszkańców wsi i okolicznych wiosek, 5.
Przywitanie zaproszonych władz i gości, 6. Przemówienia,
7. Część artystyczna - występy. 8.
Zakończenie, 9. Zabawa taneczna.
Uroczystość rozpoczęła Msza Św. o godz. 11 :
30, którą w kaplicy pw. św. Józefa w Szczytnikach
odprawił ks. kan. Jan Szybowski,
proboszcz parafii Brzezie. Po Mszy Św. pododdziały OSP ... [brak jednej strony] [Związku - dop. J.B.] OSP z Gdowa po
sprawdzeniu dokumentów nie stwierdziła braków oraz innych spraw odnośnie
zarządu. Podjęto Uchwały : 1/ Rezygnacja z
funkcji prezesa Bułata Stanisława, 2/ Powołanie nowego prezesa
[OSP w Szczytnikach - dop. J.B.] : Kołos
Józef, sołtys ... sekretarz Bułat Jan". Efektem tego posiedzenia Zarządu OSP
była rezygnacja z funkcji prezesa Stanisława Bułata s. Andrzeja,
nowym prezesem OSP w Szczytnikach został
wybrany przez członków zarządu - Józef Kołos s. Wiktora, sołtys
wsi
Szczytniki. Czego dotyczyły zarzuty prezesa Stanisława
Bułata wobec zarządu, w protokole nie napisano, w rozmowie
w Szczytnikach dowiedziałem się, że
dotyczyły rozliczenia dobudowanej części Domu Strażaka. Tyle z
obowiązku prawdy
i należnego szacunku wobec działalności OSP
w Szczytnikach należało napisać w tej sprawie i wyrazić przekonanie,
że dłuższa intensywna działalność prezesa i
zarządu OSP w Szczytnikach doprowadziła do zmęczenia, to zaś
do nieporozumień i podjętych na posiedzeniu
zarządu OSP w dniu 12 / 12.1991 r. decyzji,
które nie zakłóciły dalszej działalności OSP
w Szczytnikach.
7. FUNDACJA TABLICY
PAMIĽTKOWEJ.
3 lutego 1993 r. walne zebranie członków OSP w Szczytnikach, z
udziałem pomysłodawcy Jana Bułata od Mańci,
w którym brał udział jako członek OSP Władysław
Kołos wnuk Kajetana Kołosa, - jednogłośnie uchwaliło ufundowanie
na 100 - lecie ruchu ludowego w Polsce
TABLICY W ŚCIANIE FRONTOWEJ DOMU STRAŻAKA
UPAMIĘTNIAJĄCEJ : - przybycie do Szczytnik Prezesa Rady
Ministrów RP Wincentego Witosa z pomocĄ pogorzelcom po wielkim
pożarze
zbiorowym w sierpniu 1921 r. w
Szczytnikach - działalność Kajetana Kołosa
ze Szczytnik, pisarza i wieloletniego wójta gminy Szczytniki, nauczyciela we
wsi, działacza Kółek Rolniczych,
współzałożyciela ruchu ludowego w powiecie bocheńskim, w latach 1900 - 1903
członka Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego, który żył
w latach 1852 - 1929 Tablicę wykonał z granitu w maju 1993
r. Stanisław Kupiec w swoim Zakładzie Kamieniarskim w Falkowicach
gmina Gdów
według pomysłu Jana Bułata s. Piotra (od
Manci ) urodzonego 1926 r. w Szczytnikach. W czerwcu tegoż roku zakupiono
w Krakowie ul. Starowiślna specjalne
śruby kotwiące z mosiądzu, Zakład Kamieniarski S. Kupca wykonał
uzupełnienia
na tablicy odnośnie kadencji Kajetana
Kołosa w Radzie Naczelnej PSL. W lipcu wmurowano tablicę w ścianie
frontowej
Domu Strażaka i przeprowadzono naprawę
tynków ściany.
Pracami kierował sołtys Józef Kołos s.
Wiktora, prezes OSP i animator Koła PSL w Szczytnikach,
członek Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wincentego
Witosa w Wierzchosławicach.
W niedzielę 25 lipca 1993 r.odbyła się uroczystość odsłonięcia
tej tablicy, wmurowanej na frontowej ścianie Domu Strażaka w Szczytnikach (Foto) ufundowanej
przez OSP w Szczytnikach, którą poświęcił ks. Wacław Cedro proboszcz z
Brzezia.
Podany w zaproszeniu Koła PSL i OSP w
Szczytnikach program uroczystości był następujący : - godz. 15 : 00 Msza św. w kaplicy pw.
św. Józefa w Szczytnikach - przemarsz pod Dom Strażaka - powitanie gości - prelekcja nt. Jak powstał pod koniec
XIX w. ruch ludowy w Szczytnikach - odsłonięcie tablicy - przemówienia okolicznościowe - wpisanie się do księgi pamiątkowej - występy artystyczne. Zaproszenia na komputerze napisała Barbara
Bułat c. Jana od Mańci z Krakowa - Nowej Huty.
W uroczystościach wzięli udział i wpisali
się do księgi pamiątkowej OSP członkowie rodziny Kajetana Kołosa,
zaproszeni
goście, wśród nich : Bogdan Pęk -
Prezes Zarządu Wojewódzkiego w Krakowie ; Jan Migdał - Przewodniczący
Rady
Gminy Gdów, Prezes Zarządu Gminnego PSL w
Gdowie ; Kazimierz Król - sołtys Gdowa, członek Zarządu Gminnego PSL
w Gdowie ; Stanisław Jamka - Prezes
Zarządu Gminnego PSL w Biskupicach ; Józef Kupiec - Prezes Koła
Wiejskiego
PSL w Sławkowicach ; przedstawiciele Zarządu
Gminnego PSL w Niepołomicach i Koła PSL w Kunicach gm. Gdów ;
Jan Kowalski - sołtys Brzezia,
przedstawiciele Koła PSL w Brzeziu ; Tadeusz Kulig - Prezes Stowarzyszenia
Przyjaciół
Ziemi Gdowskiej oraz licznie
zgromadzeni mieszkańcy Szczytnik i okolicy. Z rodziny Kajetana Kołosa brali
udział - pięciu wnuków : Bolesław, Stanisław, Władysław i Zbigniew
Kołosowie
synowie Andrzeja i Anieli Kołosowny c.
Kajetana ; Mieczysław Lasoń syn Marcela i Marii Kołosowny c. Kajetana
;
czworo prawnuków : Danuta Klaper córka
Tadeusza Klaper i Stanisławy Kołosowny c. Szczepana syna Kajetana ; Bolesław i Mieczysław Malotowie
synowie Piotra i Julii Kołosowny córki tegoż Szczepana
i Leonard Rudek s. DanieliLasoniowny
wnuczki Kajetana.
Przygotowaną przez Jana Bułata od Manci prelekcję, z jego
upoważnienia wygłosił Józef Strojek s. Szczepana.
Odsłonięcia Tablicy dokonali - Prezes ZW.
PSL w Krakowie Bogdan Pęk i Prezes OSP w Szczytnikach Józef Kołos.
Przemawiali - Bogdan Pęk i Jan
Migdał w tym czasie kandydaci PSL na posłów do Sejmu.
Wśród zaproszonych na uroczystości 61 wpisało się do księgi
pamiątkowej OSP w Szczytnikach. Wpisanie się do księgi
pamiątkowej łączyło się z ofiarą pewnej
kwoty. Ofiarodawcy wpłacali 50 do 300 złotych. Oprócz wymienionych już gości i
członków rodziny, do księgi m. in. wpisali się : 1. ks. Wacław Cedro, proboszcz
parafii Brzezie 2. Józef Strojek z Krakowa - Nowej
Huty s. Szczepana ze Szczytnik, członek Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wincentego
Witosa w Wierzchosławicach 3. Stanisław Jagła działacz
ludowy i spółdzielczy z Ostrowa Królewskiego w p. bocheńskim, b. nauczyciel
SP
w Szczytnikach 4. Stanisław Kupiec z Falkowic,
wykonawca tablicy pamiątkowej 5. Stefan Kołos z Brzezia s. Jakuba
ludowca w Szczytnikach, bratanka Kajetana Kołosa 6. Józef Kołos s. Wiktora
bratanka Kajetana Kołosa, sołtys i Prezes OSP w Szczytnikach, członek
Towarzystwa
Przyjaciół Muzeum Wincentego
Witosa w Wierzchosławicach 7. Józef Siuda, wiciarz,
ludowiec, skarbnik OSP w Szczytnikach, członek Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wincentego
Witosa w
Wierzchosławicach 8. Stanisława Skwarek c. Stanisława
Wcisło w 1970 - 80 sekretarza OSP w Szczytnikach, wnuczka Juliana
Wcisło w 1935 / 6 Prezesa
Koła S.L. w Szczytnikach 9. Tadeusz Sochacki s. Rudolfa
w 1937 / 39 Prezesa Koła S.L. w Szczytnikach 10. Zofia Wydmańska c. Rudolfa
Sochackiego Prezesa Koła S.L. 11. Karol Żupnik s. Eugeniusza
w 1945 / 47 Prezesa Koła PSL w Szczytnikach 12. Władysław Kulma z Bilczyc 13. Tadeusz Gaj z Czyżowa 14. Andrzej Morejko z Gdowa 15. Mieczysław Palonek z
Niżowej 16. Józef Juszczyk ze Świątnik 17. Zdzisław Pichurz ze
Zborczyc i inni. Łącznie 61 wpisujących się do księgi
pamiątkowej ofiarowali OSP w Szczytnikach dziewięć milionów sto czterdzieści
tysięcy złotych starych (wg kursu 1993 r.).
Niektórzy z wpisujących się do księgi pamiątkowej zapisali w niej
następujące życzenia : 1. "Z serdecznymi życzeniami
wszelkiej pomyślności" - wpisał Bogdan Pęk
Prezes Z.W. PSL w Krakowie 2. "Trwałego i twardego działania
życzy Zarządowi PSL oraz OSP w Szczytnikach"
- Stanisław Jamka, Prezes Zarządu Gminnego PSL w
Biskupicach 3. "Szczęść Boże dla OSP w
Szczytnikach na dalsze lata usług dla ludności, a dla PSL niech się święci
miłość
i współpraca dla dobra naszego chleba
czyli Polskiej wsi - życzy sołtys wsi Brzezie Jan Kowalski,
który poślubił żonę z rodziny Kołosów." 4. "Daleko od miasta, kolei hen
gdzieś żyją sobie ludzie, którzy tworzą wieś Szczytniki. Co w rolnictwie i
pracy dla wsi średnie mają wyniki - wielką sympatię dla tej wsi czuję i jej
osiągnięć
z Józefem sołtysem im gratuluję - Jagła
Stanisław." Gdowska "NASZA GAZETA"
w numerze 26 str.14 na jesień 1993 r. m. in. tak opisała przebieg
uroczystości : "W niedzielę 25 lipca 1993 r. w
Szczytnikach w gminie gdowskiej odbyła się uroczystość odsłonięcia tablicy
na budynku OSP, upamiętniającej działalność
rodaka szczytnickiego Kajetana Kołosa, działacza ruchu ludowego
oraz pobytu w 1921 r. ówczesnego premiera
rządu i przywódcy PSL "Piast" Wincentego Witosa [...].
Uroczystość rozpoczęła się mszą św. w kaplicy
p.w. Św. Józefa, którą odprawił ks. proboszcz z Brzezia i wygłosił
okolicznościową homilię. Po mszy św.
zgromadzeni mieszkańcy Szczytnik i okolicznych wiosek, delegacje PSL
ze sztandarem i delegacje OSP prowadzeni
orkiestrą z Gdowa, przemaszerowali przed Dom OSP w Szczytnikach,
gdzie nastąpiło odsłonięcie tablicy [...].
W czasie tego historycznego spotkania
dotyczącego ruchu ludowego zabrali głos Jan Migdał Przewodniczący Rady
Gminnej w Gdowie i Prezes Zarządu Gminnego
PSL, oraz Bogdan Pęk Prezes Woj. [Zarządu - popr. J.B.] PSL
w Krakowie - kandydaci na posłów do Sejmu. W swoich wystąpieniach mówili o
obecnej sytuacji rolnictwa i wsi oraz roli Stronnictwa Ludowego. Podkreślili
w swoich
wystąpieniach, że rządzący krajem nie mogą
lekceważyć wsi i rolnika, który od wieków żywi, broni i buduje ojczyznę.
Nie można lekceważyć chleba z ojczystych
pól.
Uroczystość uświetnił swoimi występami artystycznymi zespół z
Cichawy i kapela ludowa oraz wystąpienia działacza
ludowego i poety [Stanisława - popr.
J.B.] Jagły. A oto jeden z jego wierszy :
Zielone
sztandary Na warszawską ulicę patrzy Witos Stary Idą chłopi i niosą zielone sztandary Na sztandarach złotem haftowane kłosy A ręce chłopów twarde - od pługa i
kosy Patrzy Witos z pomnika i napewno myśli Co tych chłopów sprowadza i po co tu
przyszli Czy rady mojej dzisiaj im potrzeba Jak wiary dla ducha, jak dla ciała
chleba
Przychodzimy do Ciebie wodzu nasz
wspaniały Tak jak w dniach klęski i tak jak w
dniach chwały Ty popatrz na nasze zielone sztandary I daj siłę obrońcom polskiej ziemi i
wiary
I spraw niechaj ci co rządy nad nami
sprawują Niech wyjdą do narodu i niech się w
naród wsłuchują A wtedy wspólną drogą pójdziemy
bezpiecznie Do tej co - trwać winna
wiecznie."
Mój - Jana Bułata od Manci
- pomysł tablicy upamiętniającej w Szczytnikach zrodził się, gdy w 1988 r. w
Bibliotece
Jagiellońskiej w Krakowie Aleja Mickiewicza,
znalazłem w PRZYJACIELU LUDU Nr 6 z 4 lutego 1900 r. taką
informację ; "Odbyło się 27 stycznia br. w
Tarnowie w sali "Sokoła" walne zgromadzenie delegatów i mężów
zaufania Stronnictwa
Ludowego [...]. Do Rady Naczelnej
Stronnictwa Ludowego wybrano z Bochni Jana Biernata, Jana Bieniasa, dr
Bardla
i KajetanaKołosa..." Inspiracją tego pomysłu była moja - Jana
Bułata od Manci - wielokrotna obecność na Witosowych zaduszkach,
które w pierwszą niedzielę listopada po
Wszystkich Świętych odbywają się przy grobie Wincentego Witosa
w Wierzchosławicach. Od 1978 roku jestem członkiem
Towarzystwa Przyjaciół Muzeum Wincentego Witosa w Wierzchoslawicach
[Ksero - Legitymacja Członkowska nr 540]. Śladem tego pomysłu byla w Domu
Strażaka w Szczytnikach napisana w 1989 r. stylizowanym pismem na
papierze
czerpanym, oprawiona w ramkę moja pierwsza
przedwstępna propozycja treści do pomyślanej tablicy,
w której są błędne daty.
W lutym 1993 r. zostałem zaproszony przez
Prezesa OSP Józefa Kołosa na Walne Zebranie członków OSP
w Szczytnikach. Parę godzin przed zebraniem
z Prezesem OSP uściśliliśmy wstępną treść tablicy do finansowych
możliwości OSP - liczyliśmy ilość liter i
przewidywany koszt wykonania. Na walnym zebraniu członków OSP
w Szczytnikach 3 / 2.1993 r. wstępna
propozycja tablicy została jednogłośnie przyjęta. Po tym zebraniu rozmawiałem
jeszcze w Szczytnikach odnośnie
proponowanych treści na tablicy m. in. w rodzinie Wcisłów z tradycjami
z tradycjami
ruchu ludowego, ale rozmowy te nie wywołały
zainteresowania sprawą. Z rozmów w Szczytnikach ustaliła się kolejność
tekstu - przybycie do Szczytnik W. Witosa
i działalność KajetanaKołosa.
Do takiej kolejności przyczyniła się
wypowiedź Józefa Siudy. Natomiast przed wykonaniem tablicy nie miałem
okazji i nie doceniłem rozmów w sprawie
tablicy z rodziną Kajetana Kołosa. Po wykonaniu tablicy prawnuk
Kajetana wyraził swoje
zastrzeżenia odnośnie czasu trwania kadencji
Kajetana Kołosa w Radzie Naczelnej i nazwy stronnictwa. Pierwsze
uzupełniono 1900 poprawiono na 1900 - 03,
drugie nie. To prawda, że Kajetan Kołos w 1900 r. został wybrany
członkiem
Rady Naczelnej Stronnictwa Ludowego, ale na
końcu jego kadencji Walne Zgromadzenie zmieniło nazwę na Polskie
Stronnictwo Ludowe i Kajetan do końca swego
żywota był członkiem PSL, od 1913 r. PSL "Piast". Słowa szczerego podziękowania dla mgr Bolesława
Derenia kierownika Krakowskiej Filii Zakładu Historii Ruchu Ludowego NR PSL w Warszawie ul. Grzybowska za
jego poparcie dla pomysłu i pomoc w ostatecznym ustaleniu treści tablicy
upamiętniającej w Szczytnikach. I jeszcze
jedna sprawa - o przygotowaniach do uroczystości odsłonięcia, - na 100 -
lecie
ruchu ludowego, - tablicy upamiętniającej m.
in. przybycie do Szczytnik w 1921 r. Wincentego Witosa był przez tegoż
mgr Derenia poinformowany wnuk W.
Witosa - Wincenty Stawarz Wiceprezes NR PSL. Niestety nie
dopilnowałem
w Szczytnikach wysłania zaproszenia do Niego
i do Zarządu Towarzystwa Przyjaciół Muzeum W. Witosa
w Wierzchosławicach.
8. WSPÓŁPRACA Z
KOŁEM GOSPODYŃ WIEJSKICH - USŁUGI MAGLARSKIE
Gdy w działalności OSP wzrastało znaczenie usług Domu Strażaka na
wesela, a prezesem OSP został sołtys, w naturalny
sposób doszło do współpracy Zarządu OSP z
Kołem Gospodyń Wiejskich w Szczytnikach. Zarząd OSP przy współpracy z Zarządem KGW uporządkował i
powiększył zaplecze kuchenne. Ustalono, jakie dla poprawy jakości usług
wykonać prace przy budynku. Członkinie KGW za
fundusze OSP kupowały nakrycia stołowe. Wspólnie sporządzano i
aktualizowano
kalkulacje opłat za wynajem Domu Strażaka. W
1993 r. w konsultacji z Józefem Strojkiem s. Szczepana dokonano
rozeznania odnośnie możliwości nabycia
magla. Staraniem zarządów OSP i KGW w 1994 r. zakupiono magiel o
napędzie
elektrycznym. W pomieszczeniu Domu Strażaka
zorganizowano i uruchomiono w 1995 r. usługi maglarskie, które są prowadzone
dla wsi. Na urządzane przez OSP imprezy i
uroczystości zespół KGW przygotowywał i urządzał występy artystyczne.
Członkinie KGW przygotowywały i obsługiwały
zaplecze kuchenno - komsumpcyjne.
9. MŁODZIEŻOWA DRUŻYNA
I ORGANIZOWANIE SIŁOWNI W DOMU STRAŻAKA
Dbałość o organizacyjny rozwój OSP w Szczytnikach i sprawność
drużyny strażackiej przy akcjach
gaśniczo - ratunkowych w obronie pożarowej
tutejszej ludności, wymaga naboru nowych członków z młodych roczników.
Staraniem Zarządu OSP stopniowo pozyskiwano
młodych członków. Powstała w OSP drużyna młodzieżowa.
Z napływem młodzieży do OSP przychodzi
zainteresowanie ćwiczeniami siłowo - ruchowymi. W 1998 r. wykorzystując
będące w szkole podstawowej w Szczytnikach
urządzenia do ćwiczeń siłowo - ruchowych - rower i dwa zestawy do
ćwiczeń
ruchowo - siłowych typu Atlas w
pomieszczeniu Domu Strażaka w Szczytnikach zorganizowano na potrzeby OSP
i młodzieży siłownię. W 1999 r. pod opieką
Sekretarza OSP, radnego Gminy Gdów Jana Bułata odpowiedzialność
za siłownię w Domu Strażaka przejmują
członkowie młodzieżowej drużyny OSP w Szczytnikach m. in. Marcin Bułat,
Artur i Marcin Stoczyńscy, Marcin, Tomasz,
Paweł, Wiesław Soleccy, Łukasz Wcisło.
Współpracują z nimi : Jacek Batko, Maciej
Marochna i Henryk Tańcula z młodzieżowej drużyny OSP w Brzeziu.
Według własnego pomysłu malują pomieszczenia
siłowni i organizują ćwiczenia siłowo - ruchowe. 10. OKOLICZNOŚCIOWE
UROCZYSTOŚCI I DZIAŁANIA W DOMU STRAŻAKA
Podług "Księgi Pamiątkowej OSP w Szczytnikach" na placu i w
Domu Strażaka w Szczytnikach urządzano
okolicznościowe uroczystości wiejskie i
organizowano różne ważne dla wsi działania.
1.
5 września 1982 r. odbyły się na placu i w Domu Strażaka dożynki organizowane
przez Koło Gospodyń Wiejskich w Szczytnikach. Rano
przed godz 9 : 00 szczytnicka młodzież w krakowskich strojach pojechała
ubranym w zieleń
wozem drabiniastym z wieńcami
dożynkowymi i chlebem ze zbiorów 1982 roku do parafialnego kościoła w Brzeziu,
gdzie przed ołtarzem Przemienienia
Pańskiego w czasie Mszy Św. poświęcił je ks. proboszcz Jan Szybowski.
Jeden wieniec młodzież pozostawila w
kościele, a poświęcony chleb i drugi wieniec dożynkowy przywiozła
do Domu Strażaka w Szczytnikach, gdzie o
godz. 15 : 00 w korowodzie dożynkowym wrczyła gospodarzowi dożynek 1982, którym był Józef Kołos s.
Wiktora sołtys i członek zarządu OSP,
a gospodynią Stanisława Wcisło c.
Zygmunta Szlachty, żona Eugeniusza Wcisło zastępcy naczelnika OSP.
W dożynkach udział wzięli : Naczelnik
Gminy Gdów Aleksander Ciężarek z małżonką, senior ruchu ludowego gminy
Gdów, prezes Gm. K. ZSL Marcin Ciężarek z małżonką. Komitet Gminny
PZPR reprezentowała Małgorzata Bednarska
oraz licznie przybyli mieszkańcy Szczytnik i okolicy. Część artystyczną
przygotowała
i prowadziła z tutejszą młodzieżą i
członkiniami KGW emerytowana nauczycielka szkoły w Szczytnikach p. mgr Michalina
Koziejowska z Bochni. Po dożynkach odbyła się
wielka zabawa taneczna, grał zespół muzyczny z Brzezia. 2.
W niedzielę 4 września 1983 r. odbyły się na placu Domu Strażaka uroczystości
dożynkowe. Poświęcenia wieńców
i bochenka chleba w kościele parafialnym w Brzeziu ks.
proboszcz Jan Szybowski.
Następnie od godz 16 : 00 dożynki odbywały się przed Domem
Strażaka w Szczytnikach, rozpoczęły się odśpiewaniem
pieśni "Pod Twą obronę ojcze na niebie" i wręczeniem
przez szczytnicką młodzież poświęconego chleba i wieńca
dożynkowego gospodarzom dożynek, którymi byli Józef Siuda
i Józefa Janik, a zaproszonym gościom bukietów
i plonów 1983 r.
Przemawiali gospodarz dożynek - Józef Siuda Prezes Kółka
Rolniczego w Szczytnikach i Naczelnik Gminy Gdów
- Aleksander Ciężarek. Udział wzięli : Dyrektor Banku
Spółdzielczego - Władysław Lichoń z małżonką, przedstawicielka
K. Gm. PZPR - Małgorzata Bednarska, Dyrektor S.P. w
Szczytnikach - Eugeniusz Więcław, przedstawiciele Zarządu
Wojewódzkiego Kółek Rolniczych w Krakowie i Zarządu Gminnego
Kółek Rolniczych w Gdowie oraz dużo ludzi
ze Szczytnik i okolicznych wsi, a także z
Krakowa i odległych miast - Katowic, Chrzanowa i Trzebini. o godz. 19 : 00
rozpoczęła się w Domu Strażaka zabawa
taneczna, ktora trwała do godz. 5 : 00 rano. Grał zespół muzyczny z Niżkowic.
3.
Na przełomie 1984 / 85 roku Zarząd OSP w Szczytnikach zakupił od Antoniny
Kołos c. Leona działkę o powierzchni
4 ary w sąsiedztwie Domu Strażaka pod
budowę sklepu za kwote 3 000 złotych. Elementy na budynek sklepu Szczytniki
otrzymały z Gminnej Spółdzielni w Gdowie. Żwir i cement
przekazał Urząd Gminny Gdów. Wszystkie roboty
przy wznoszeniu budynku sklepu wykonali w
czynie społecznym mieszkańcy.
Sklep po 1989 r. sprywatyzowany
funkcjonuje.
4.
W dniu 25 sierpnia 1985 r. po uroczystości wmurowania i poświęcenia punktu
katechetycznego i kaplicy pw. Św. Józefa
w Szczytnikach, w sali Domu Strażaka odbyła się agapa członków
komitetu budowy i OSP oraz zaproszonych goŚci
z udziałem ks. biskupa dra Stanisława Smoleńskiego i
duchowieństwa dekanatu wielickiego. Członkowie OSP
w Szczytnikach aktywnie uczestniczyli w budowie punktu
katechetycznego i kaplicy. Gospodarzem tego spotkania był ks. kan. Jan Szybowski proboszcz parafii Brzezie,
obsługiwały członkinie K.G.W. i członkowie OSP w Szczytnikach.
W czasie tej agapy zdarzyło się, że przewróciła się filiżanka z
czerwonym barszczem zalewajĄc na fioletowo obrus
przed ks. biskupem. Aby złagodzić przykrĄ sytuację, podajĄca do
stołu szczytniczanka spokojnie rzekła :
"księże biskupie znaczą się nam nowe
fiolety w krakowskim kościele". To rozbawiło biskupa Smoleńskiego,
że na widok nakrywania stołów w innej
części sali, stwierdził, że on na nowe miejsce nie będzie się przesiadał.
W tej sytuacji wymieniono tylko zalany
obrus na czysty.
Po agapie szczytnicka młodzież w
motocyklowej asyście odwiozła ks. biskupa do szosy E - 4 w Brzeziu.
Dwie godziny przed uroczystościami poświęcenia paręset metrów od
punktu katechetycznego i kaplicy, u Wcisły
w Szczytnikach 44 zapaliła się gnojownia, na której leżały bale
prasowanej słomy ze żniw. Strażacy OSP w Szczytnikach
zdołali ugasić ten pożar przed historycznym przyjazdem ks.
biskupa Smoleńskiego do Szczytnik, tylko w czasie
uroczystości nie mogli wejść do kaplicy ze względu na zapach od
parującej w czasie gaszenia pożaru gnojówki.
Budowę punktu katechetycznego i kaplicy w Szczytnikach
prowadzono przez dwa lata w czynie społecznym
z dobrowolnych składek po 10 tys. złotych
z każdego domu mieszkańców Szczytnik, Świątnik i Czyżowa,
przy znacznej pomocy ks. proboszcza
Jana Szybowskiego i księży katechetów parafii Brzezie.
Naczelnik Gminy Gdów Aleksander
Ciężarek umożliwił zakup materiałów na budowę.
Komitetowi budowy przewodniczył sołtys i
członek Zarządu OSP - Józef Kołos, który osobiście kierował budową.
Majstrem budowy był Julian Gajewski
ze Szczytnik, roboty ciesielskie dachu wykonał Augustyn Radwański.
Parcelę pod budowę punktu
katechetycznego i kaplicy przekazała Danuta Klaper prawnuczka Kajetana
Kołosa.
Parcela jest własnością Kurii
metropolitarnej w Krakowie. W czynnościach zmiany własności pomagał Szczepan Strojek. W czasie budowy kaplicy zdarzył sie
wypadek. Przy rozciąganiu ciągnikiem dla wyprostowania prętów
stali zbrojeniowej beczkowego stropu kaplicy, zerwał się
naciągany pręt i razem z kierowcą wywrócił się ciągnik.
Z pod leżącego ciągnika wyszedł szczęśliwie bez urazów
przewodniczący komitetu budowy, sołtys i członek zarządu OSP Józef Kołos s. Wiktora, mówiąc przyciszonym głosem :
"Matka Boska mnie uratowała".
5.
Dnia 8 czerwca 1986 r. ks. Jan Szybowski w kosciele parafialnym w
Brzeziu o godz. 9 : 00 odprawil Mszę św.
za ludowców ze Szczytnik, a po południu w
Domu Strażaka w Szczytnikach obchodzono gminne święto
Ludowe, - nieoficjalnie z okazji
50 - tej ROCZNICY POŚWIĘCENIA SZTANDARU
KÓŁ STRONNICTWA LUDOWEGO PARAFII BRZEZIE
POWIAT BOCHNIA, który od 1936 r.
przechowywany jest w Szczytnikach. Ten przedwojenny sztandar ludowy z białym
orłem w koronie i obrazem Matki Bożej
Królowej Polski nie spełniał statutowych wymogów ZSL, dlatego nie mógł
być podmiotem rocznicowych obchodów. O
nieoficjalnej intencji obchodu Święta Ludowego w Szczytnikach prezydium
krakowskiego komitetu ZSL nie wiedziało, mimo, że pracownik tego
komitetu, urodzony w Szczytnikach
Józef Strojek s. Szczepana był
inicjatorem rocznicowego obchodu poświęcenia sztandaru ludowego ze Szczytnik
i wziął udział w uroczystościach Święta
Ludowego w Szczytnikach, gdzie m. in. przemawiał Marcin Ciężarek
przewodniczący gminnego komitetu ZSL,
senior ruchu ludowego gminy Gdów, a niezrzeszony ludowiec
Jan Bułat od Manci wygłosił krótką
prelekcję na temat tradycji ruchu ludowego i historii sztandaru ludowego
w Szczytnikach. Na uroczystościach
występował Zespół Pieśni i Tańca "GDOWIANIE", młodsze uczennice
Szkoły Podstawowej w Szczytnikach
odśpiewały hymn wiciowy "Do niebieskich pował", a starsze
przedstawiły
satyryczny program pt. "Rząd sam się
wyżywi".
6.
W wyniku kilkuletnich starań Społecznego Komitetu Budowy Gazociągu i
sąsiedzkiego wysiłku mieszkańców, w czwartek
14 lipca 1988 r. przed Domem Strażaka - Stanisław Mazur
poseł na Sejm PRL, przewodniczący krakowskiego komitetu
ZSL, w obecności - wiceprezydenta m. Krakowa Wiesława Wody
i posła na Sejm PRL, I sekretarza komitetu fabrycznego
PZPR Huty im. Lenina Stanisława Baranika
ZAPALIŁ PŁOMIEŃ PIERWSZEGO PALNIKA GAZOCIĄGU
dla wsi
Szczytniki, Świątniki, Czyżów i Zborczyce. Od tego dnia po kilka
domów co parę dni rozpoczynało gotowanie gazem.
Według "GAZETY KRAKOWSKIEJ" Nr 166 z dnia 15 /
7.1988 r. "Koszt gazociągu długości 26 km wyniósł 40 milionów zł.,
80 procent prac przy budowie tej inwestycji wykonali sami
mieszkańcy w czynie społecznym. Do szybkiej realizacji tego
zadania przyczynili się również pracownicy HiL produkując
potrzebną ilość rur. Przedsiębiorstwo "KABEL" dało armaturę,
a "Elmet" kuchenki gazowe.".
W "DZIENNIKU POLSKIM" nr 156 z dnia 15 lipca
1988 r. w notce : Zapalono płomień w Szczytnikach m. in. czytamy :
"W budowie gazociągu pomoc okazali hutnicy z HiL, Krakowska
Fabryka Kabli oraz "Elmet" za co im serdecznie
podziękowano".
W rzeczywistości opisane w "Gazecie"
WYKONANIE W CZYNIE SPOŁECZNYM prawie 80 procent na 26
km odcinku
gazociągu znaczyło 80 procent finansowego udziału w kosztach
wspólnej inwestycji, co oznaczało - 8 milionów zł. wpłaty
do Społecznego Komitetu Budowy Gazociągu od każdego prywatnego
domu rodzinnego oraz wykonanie nieodpłatnie
w czynie społecznym robót ziemnych, bitumicznej izolacji na
stalowych rurach i innych robót pomocniczych przez
mieszkańców wymienionych wsi. Pozostałe prawie 20 % kosztu tego
zadania inwestycyjnego Społeczny Komitet uzyskał
z planowanych w gminie funduszy na wspieranie czynów
społecznych. Koszt przyborów i instalacji przyłączenia gazu
w domu oddzielnie wpłacali w całości
użytkownicy gazu.
Natomiast napisane w Gazecie, że :
"do szybkiej realizacji tego zadania przyczynili się również pracownicy
HiL"
..., znaczyło - Huta im. Lenina sprzedała
Społecznemu Komitetowi potrzebną ilość rur.
Przedsiębiorstwo Kabel nie dało, ale sprzedało potrzebną
armaturę ze swoich zapasów zaopatrzeniowych a ELMET
sprzedał znaczącą ilość kuchenek i
piecykow gazowych. Albowiem w normalnym handlu Społeczny Komitet do
gazyfikacji
wsi praktycznie nie mógł ich kupić, bo ich
brakowało.
Staraniem Józefa Kołosa sołtysa, przewodniczącego
Społecznego Komitetu, Rady Sołeckiej i Koła ZSL w Szczytnikach,
za pośrednictwem Józefa Strojka s. Szczepana pracownika
K.K. ZSL, przez posła ZSL Stanisława Mazura Społeczny
Komitet nawiązał kontakty z posłem PZPR Stanisławem
Baranikiem w Hucie im. Lenina. Obaj posłowie po staropolsku
przyjęci w Szczytnikach odbyli swoje "spotkanie
poselskie" z mieszkańcami i skutecznie udzielili wspomnianej pomocy,
która była ZNACZĄCA przy budowie i oddaniu do użytkowania
tutejszego gazociągu.
Do gazyfikacji wsi w Szczytnikach przystąpiono na początku 1985
r. wspólnie z sąsiadującymi wsiami ŚwiĄtniki i Czyżów,
przyłączyły się Zborczyce. W każdej z tych wsi zawiązał się
Komitet Gazyfikacji wsi. Następnie dla wspólnej inwestycji
w 1985 r. utworzono Społeczny Komitet Budowy Gazociągu dla wsi :
Szczytniki, Świątniki, Czyżów i Zborczyce w gminie
Gdów. Przewodniczącym Społecznego Komitetu wybrano sołtysa wsi
Szczytniki Józefa Kołosa s. Wiktora, członkami Józef Siuda i Czesław Stawarz ze Szczytnik, Józef
Juszczyk i Stanisław Radwański ze Świątnik, Józef Jagła
i Marian Stawarz z Czyżowa, Zdzisław Pichurz i Stanisław
Pichurz ze Zborczyc. Pierwsze wpłaty mieszkańców
Szczytnik do Społecznego Komitetu na wspólną budowę gazociągu
dokonano we wrześniu 1985 r. Gazociąg budowano
systemem gospodarczym od połowy 1986 r. do połowy 1988 r.
Majstrami budowy byli : Stanisław Kościółek z Dąbrowy, Józef Radwańskis. Wilhelma i Tadeusz Szlachta
ze Świątnik.
Do wspólnej inwestycji gazociągu nie przystąpiło kilku
malkontentów ze Szczytnik. Gdy w 1990 r. wyrazili gotowość
użytkowania gazu w swoich domach, musieli w gminie wpłacić swój
udział inwestycyjny. Z tego powstał wydzielony
przez gminę Gdów dla sołectwa Szczytniki
fundusz inwestycyjny. Z tego funduszu sołtys wsi Szczytniki Józef Kołos
zlecił wykonanie tynków zewnętrznych i
robót elewacyjnych oraz ogrodzenia i zieleni punktu katechetycznego i kaplicy
pw. Św. Józefa w Szczytnikach.
7.
W Księdze Pamiątkowej OSP w Szczytnikach, kronikarz zapisał : "W 1975 r.
przeprowadzono remont Przedszkola
w Szczytnikach. Generalnie remontowano pokrycie dachu, rynny,
tynki i całe ogrodzenie. Remontem zajmowali się
dyrektorka przedszkola Anna Wcisło i jej mąż Ryszard
Wcisło s. Józefa".
Przedszkole samorządowe w Szczytnikach dla dzieci ze wsi :
Szczytniki, Świątniki i Czyżów znajduje się w obszernym
budynku solidnie zbudowanym dla Szkoły Ludowej w 1911 r. w
miejscu, gdzie do czerwca 1897 r. stała dworska stodoła Pawła recte Teofila Libiszewskiego, żołnierza 6 pulku
strzelców pieszych w Powstaniu Listopadowym 1832 r.,
ostatniego dziedzica w Szczytnikach, który
w 1891 r. na spotkaniu u Inspektora Szkolnego w Bochni w sprawie budowy
szkół ludowych parafii Brzezie dobrowolnie
przekazał jeden mórg swojego gruntu pod budowę szkoły ludowej
w Szczytnikach.
I dalej w Księdze Pamiątkowej kronikarz OSP zapisał : "W
1988 / 89 roku, na wniosek Dyrektora Szkoły Podstawowej
w Szczytnikach Ludwika Dąbrowskiego rozpoczęto budowę
pomieszczeń sanitarnych i salę gimnastyczną szkoły
w Szczytnikach. Budowa prowadzona jest w czynie społecznym przez
mieszkańców wsi Szczytniki, Czyżów i Świątniki
Dolne. Urząd Gminy Gdów przekazał na budowę materiały, jak :
pustaki żużlowe, cement i stal zbrojeniowa."
Salę gimnastyczną i pomieszczenia sanitarne w 1990 r. przekazano
do użytku Szkoły Podstawowej.
8.
W sobotę 20 lutego 1989 r. w Domu Strażaka odbyło się SPOTKANIE
POKOLEŃ, - dla uczczenia 70 - lecia Odrodzenia
Polski i 60 - lecia powstania ZMW RP "Wici". Spotkanie
rozpoczęło się Mszą Św. w intencji ludowców, którą w kaplicy
pw. Św. Józefa w Szczytnikach odprawił ks. prob. Jan
Szybowski. Po mszy uformował się pochód z czterema
sztandarami ludowymi, który poszedł do
Domu Strażaka.
W spotkaniu udział wzięli żyjący
członkowie przedwojennego Koła "Znicz", członkowie działającego po
1945 r. Koła :Wici"
i Koła ZSL w Szczytnikach oraz ks. kan.
Jan Szybowski, dyrektor szkoły Ludwik Dąbrowski, działacz ludowy
i spółdzielczy, poeta ludowy b. nauczyciel
SP w Szczytnikach - Stanisław Jagła z Borku Szlacheckiego
b. województwa tarnowskiego, senior ruchu
ludowego Gminy Gdów - Marcin CIĘŻAREK, gminny przewodniczący ZSL,
b. prezes ZMW "Wici" b. gminny
Niegowić - Bronisław SALA z Marszowic, przedstawiciele Kół ZSL
z Brzezia, Bilczyc, Książnic i Niegowici. Kilku uczestników
przybyło z Krakowa i Bochni, a ci, którzy nie mogli przybyć
przysłali telegramy z wyrazami duchowej łączności. W Domu
Strażaka młodzież ze Szkoły w Szczytnikach śpiewała
patriotyczne i ludowe piosenki, deklamowała okolicznościowe
wiersze M. Hemara, A. Asnyka, S. Młodożeńca, młody
ludowiec Ryszard Wcisło wnuk Leona Wcisły czytał
fragmenty wspomnień Wincentego Witosa. W czasie spotkania mgr Jacek Pamuła z krakowskiej Filii Zakładu Historii
Ruchu Ludowego wygłosił wykład o ideologii "Wici" i agraryźmie, Jan Bułat od Manci omówił historię Koła "Wici"
w Szczytnikach. Józef Bułat s. Andrzeja w 1945 r. prezes Koła MW
"Wici" w Szczytnikach mówił jak Koło "Wici"
powstało i wspominał działalność. Gospodarzem spotkania było Koło ZSL
w Szczytnikach. Spotkanie prowadził Józef Strojek s.
Szczepana pracownik Wydziału Wyżywienia i Rolnictwa K.K. ZSL.
W tygodniku "Wieści" Nr 16 z dnia 16 / 4.1989 r. Bogdan
Szymański pisał o tym spotkaniu w artykule
"Od grud czarnej ziemi ..."
9.
Dnia 27 sierpnia 1989 r. w Domu Strażaka nagrywano audycję o przedwojennym
ruchu ludowym, reaktywowaniu
w Wilanowie Polskiego Stronnictwa Ludowego,
którego Prezesem był Stanisław Mikołajczyk i o starym z 1936 r.
SZTANDARZE Kół Stronnictwa Ludowego
parafii Brzezie powiat Bochnia ze Szczytnik. Audycję realizował z
krakowskiego
Ośrodka Telewizji Polskiej redaktor Jan
GABRYKIEWICZ na podstawie materiałów ikonograficznych Zakładu
Historii
Ruchu Ludowego - Filia w Krakowie,
udostępnionych przez mgra Bolesława Derenia oraz zebranych i
przygotowanych
informacji odnośnie tradycji ruchu
ludowego i historii sztandaru w Szczytnikach przez Jana Bułata od Manci.
W audycji, której pierwsza emisja odbyła
się we wtorek 15 / 9.1989 r. w programie Tele - Dziewiątki krakowskiego
Ośrodka Telewizji Polskiej, - w części
dotyczącej sztandaru w Szczytnikach m. in. pokazano :
kaplicę pw. Św. Józefa w Szczytnikach i
gablotę, w której się znajdował sztandar i w szczegółach sam sztandar,
w zbliżeniu gwóźdź z drzewca od
"Prezesa W. Witosa".
Przed starym domem Malicki
Szczytniki, Marian Wcisło s. Leona mówił jak w tajemnicy przechowywano
w czasach
hitlerowskiej okupacji. Przed starą szkołą
- dziś przedszkole Jan Bułat od Manci mówił o tradycjach ruchu
ludowego
i wiciowego, działalności koła
młodzieży w Szczytnikach, a Józef Siuda wspominał działalność Koła
M.W. "Wici"
i swoje role w przedstawieniach.
Temat sztandaru ludowego ze Szczytnik znalazł się w tej audycji
dzięki staraniom Stanisława Skiminy s. Stanisława
z rodu Wincentego, b. zastępcy komendanta OSP w
Szczytnikach.
10.
Według zapisu kronikarza OSP w listopadzie 1993 r. powstał
SPOŁECZNY KOMITET WODOCIĄGOWY
wsi Szczytniki - Świątniki - Czyżów i
Rakówki przysiółek sołectwa Krakuszowice.
W drugiej połowie lat 1980 - tych, w
Szczytnikach i okolicy występował dotkliwy i wzrastający niedobór wody w
studniach.
Ze względu na bezpieczeństwo
przeciwpożarowe OSP była żywotnie zainteresowana budową wodociągu na wsi.
Przewodniczącym komitetu wybrano Józefa
Kołosa sołtysa i prezesa OSP w Szczytnikach.
Społeczny Komitet Wodociągowy zorganizował 29 stycznia 1994 r.
"Tradycyjny Opłatek" w Domu Strażaka
w Szczytnikach, na który zaproszono
mieszkańców wymienionych wsi, władze Gminy Gdów i księży - proboszcza
i katechetę parafii Brzezie. Do Księgi
Pamiątkowej OSP w Szczytnikach wpisało się 128 zaproszonych gości,
którzy w sumie wpłacili 14, 25 milionów
złotych na budowę wodociągu.
Budowę wodociągu rozpoczęto w 1994 r., ukończono i oddano do
użytku w 1995 r., do którego podłączono Dom Strażaka,
a wodę do gaszenia pożarów czerpie się z hydrantów p.
pożarowych.
Na zebraniu mieszkańców wsi Szczytniki, Świątniki, Czyżów i
przysiółek Rakówki, w listopadzie 1993 r. wybrano
Społeczny Komitet budowy wodociągów, w
składzie :
Przewodniczący - Józef Kołos s. Wiktora sołtys wsi
Szczytniki,
Wiceprzewodniczący - Józef Juszczyk ze Świątnik, radny
gminy Gdów,
Sekretarz - Leonard Radwański sołtys wsi Świątniki Dolne,
Skarbnik - Kazimierz Bułat s. Marcina, naczelnik OSP w
Szczytnikach,
Członkowie komitetu : Józef Wcisło s. Henryka i Zdzisław
Gaj ze Szczytnik ; Stanisław Szostak i Józef Radwański
ze Świątnik ; Stanisław Stawarz i Mieczysław Pawlik
z Czyżowa ; Józef Czaja i Andrzej Porębski z przysiółka
Rakówki.
Powyższy komitet zatwierdzony w Urzędzie Gminy Gdów rozpoczął
działalność. Do budowy wodociągu przystąpiło :
ze Szczytnik 97 gospodarstw, ze Świątnik 43, z Czyżowa 32, z
Rakówek 7, razem 179 gospodarstw rolnych.
Koszt inwestycyjny budowy wodociągu, - jak
wspomina skarbnik komitetu wynosił blisko 2,5 miliarda złotych
wg
cen 1993 r., był w całości finansowany przez przystępujące do budowy
gospodarstwa rolne.
Według relacji Józefa Kołosa
przewodniczącego komitetu, każde przystępujące do budowy gospodarstwo
wpłacało 12 milionów zł. Źródłem poboru
wody dla tego wodociągu były studnie głębinowe w Cichawie.
Wykonawcą wodociągu był Zakład Komunalny
Gminy Gdów. Wszystkie prace i rozliczenia finansowe prowadzone były
w porozumieniu z Urzędem Gminy Gdów.
Budowę ukończono i oddano do użytku, rozliczono w 1995 r.
Wodociąg ilościowo i jakościowo
zabezpiecza zaopatrzenie użytkowników wody, którymi są mieszkańcy
wymienionych wsi i OSP w Szczytnikach.
11.
W Księdze Pamiątkowej OSP zapisano : "14 stycznia 1999 r. wybory sołtysa
wsi Szczytniki. Po 45 - latach pracy Józef Kołos s. Wiktora sam zrezygnował z tej pracy.
W tym okresie sołtysowania brał on czynny udział w każdej
inwestycji budowlanej na terenie wsi lub
kierował tymi pracami. Na zebraniu otrzymał podziękowania i kwiaty".
Tenże Józef Kołos od 1970 r. był
również członkiem Zarządu OSP, a od 13 grudnia 1991 r. pełni funkcję prezesa
OSP w Szczytnikach.
Na uroczystej sesji Rady Gminy Gdów - 26 lutego 1999 r. w
Gdowie Józef Kołos otrzymał nagrodę pieniężną i dyplom,
w którym Rada i Zarząd Gminy Gdów dziękuje mu za pracę
związaną z 45 - letnim okresem pełnienia obowiązków sołtysa
w Sołectwie Szczytniki i życzy mu zdrowia, pomyślności
oraz satysfakcji z dotychczasowej działalności na rzecz
wspólnoty sołeckiej.
Swoje uznanie dla jego wytrwałej i aktywnej działalności
jako sołtysa wsi Szczytniki wyrazili mieszkańcy,
gdy z małżonką obchodził w 1995 r.
ZŁOTE GODY. "Wystroili salę, napiekli placków, obsłużyli całą
imprezę
w Domu Strażaka w Szczytnikach.
W kościele było pełno ludzi, śpiewał
chór, było naprawdę pięknie. Czułem się wyróżniony" - powie
WIADOMOŚCIOM GDOWSKIM w styczniu 1996 r.
11. JUBILEUSZ 50 -
LECIA OSP W SZCZYTNIKACH
Na początku o tym jak postrzegano
JUBILEUSZ i DZIAŁALNOŚĆ OSP w miejscowych gazetach. 1/ W numerze 5 - 6, maj - czerwiec
1997 r. gazety samorzĄdowej gminy Gdów WIADOMOŚCI GDOWSKIE ,
redaktor Zofia Sarapata - w cyklu : Z wizytą w ...między innymi
jest mój czyli Jana Bułata [od Manci] artykuł pt. SZCZYTNIKI,
w którym na zakończenie napisałem : "Z inicjatywy wiciowego
Koła ZMP i przy jego znaczącym poparciu finansowym
powstała [1949 r.] w Szczytnikach OSP, która do tej pory
działa owocnie." 2/ W 1998 r. zgłosiłem się do
WIADOMOŚCI GDOWSKICH z artykułem o działalności teatru
amatorskiego Koła młodzieży
w Szczytnikach. Redaktorem była p. mgr Maria Fiderkiewicz,
która przyjęła moją propozycję artykułu o działalności OSP
w Szczytnikach. Pod datą 2 /8.1999 r. na adres Urzędu Gminy Gdów
wysłałem dla WIADOMOŚCI GDOWSKICH tekst
artykułu pt. "Pięćdziesiąt lat działalności OSP w
Szczytnikach gm. Gdów, lata 1949 - 1999".
Gdy po zwolnieniu się z redakcji
Wiadomości Gdowskich p. Maria Fiderkiewicz od początku 2000 r.
powiatu wielickiego (wydawca : "Złote
Runo" Firma Promocyjno - Reklamowo - Wydawnicza,
Katowice ul. Kościuszki 132 b, filia -
Krakuszowice 88) zaproponowała zamieszczenie wymienionego artykułu
w tymże HEROLDZIE, jako Jan Bułat, od września 2000 r. - Jan
Bułat od Manci, wyraziłem zgodę na stałego
współpracownika HEROLDA.
W tej sytuacji, po telefonicznej rozmowie z p. Stanisławem
Florkiem sekretarzem Urzędu Gminy Gdów,
z datą 5 stycznia 2000 r. wysłałem do
Urzędu Gminy Gdów dla WIADOMOŚCI GDOWSKICH tekst artykułu
pt. "Jak zawiązała się Ochotnicza
Straż Pożarna w Szczytnikach", - ale Wiadomości Gdowskie
przestały się ukazywać.
Natomiast w N - rze 2, luty - marzec 2000 r. HEROLDA jest
mój artykuł pt. "Historia OSP w Szczytnikach,
lata 1949 - 1999", część I, a N - rze
3 - 4, kwiecień - maj 2000 r. HEROLDA część II "Budowa domu strażaka z
remizą". 3/ Na dzień uroczystości Jubileuszu 50
- lecia OSP z Józefem Strojkiem s. Szczepana ze Szczytnik 44
wysłaliśmy
na adres komendanta OSP Kazimierza
Bułata TELEGRAM, który jest zamieszczony w N - rze 6, lipiec - sierpień
2000 r.
HEROLDA. 4/ W miesięczniku mieszkanców powiatu
wielickiego PANORAMA POWIATU WIELICKIEGO Nr 8 (94)
sierpien 2000 r.
pisała Barbara Panu - w informacji : Szczytniki, 50 - lat
ochotniczej służby. Niestety są w tej informacji
przemilczenia, uproszczenia i
pomyłki.
Odnośnie zawiązania i początków OSP w
Szczytnikach przemilczano inicjatywę wiciowego Koła ZMP zawiązania
i zorganizowania w Szczytnikach OSP i
DOBROWOLNEJ SKŁADKI MIESZKAŃCÓW NA MOTOPOMPĘ.
Potraktowanie działalności w 1949 r. jako kontynuację zawiązanej
w 1913 r. OSP przy Kółku Rolniczym w Szczytnikach
jest uproszczeniem zniekształcającym
prawdę historyczną. Napisane w informacji zdanie :
"Po uwieńczonych sukcesem staraniach
ówczesnego radnego RP w Bochni Eugeniusza Bułata oraz przeszkolenia
jednego z członków tak by można właściwie
prowadzić jednostkę OSP w Szczytnikach, stało się faktem"
- jest ucieczką od prawdy, którą
przemilczano.
Zaś "przeszkolony jeden z członków", dodajmy wiosną
1949 r., to członek wiciowego Koła ZMP, b. członek i skarbnik Koła
PSL w Szczytnikach, dla ścisłości PSL, którego przywódcą był W.
Witos, a po jego śmierci Stanisław Mikołajczyk. Bolesław Bielski na uroczystości jubileuszu - 16 lipca
2000 r. osobiście odebrał odznakę ZA WYSŁUGĘ 50 - LAT
dla pożarnictwa. W informacji pomyłkowo napisano : Stanisław
Bielski. Inna pomyłka to : Jan Bartosz, winno być Jan Bartosi. RP czyli Rada Powiatowa w Bochni nic nie
miała wspólnego z zawiązaniem OSP w Szczytnikach - 1949 rok.
Pomijam tu udział Eugeniusza Bułata w RP w Bochni. Chyba wystarczająco
jasno jest w tej pracy opisane zawiązanie
i zorganizowanie w 1949 r. OSP w Szczytnikach. Może w 2000 r.
trudno zrozumieć co działo się na wsi polskiej w 1949 r.,
ale to [nie - przyp. A.W.] powód aby uciekać od historycznej
prawdy, albo ją przemilczać. O obchodzonych w Szczytnikach
16 lipca 2000 r. uroczystościach Jubileuszu 50 - lecia, pisałem
w N - rze 7 - 8 HEROLDA.
Podany w zaproszeniu OSP w Szczytnikach
na jubileusz 50 - lecia w dniu 16.07.2000 r. program uroczystości był
następujący :
- Msza sw. w kaplicy w Szczytnikach godz 15 : 00
- Przemarsz pod Dom Strażaka
- Przywitanie zaproszonych gości
- Wciągnięcie flagi państwowej na maszt
- Okolicznościowe przemówienia
- Wręczenie odznaczeń
- Występy dzieci szkolnych i przedszkola
- Zakończenie uroczystości
- Zabawa taneczna.
W Szczytnikach w niedzielę 16 lipca 2000 r. Ochotnicza Straż
Pożarna obchodziła swój JUBILEUSZ 50 - LECIA
działaności. Uroczystości rozpoczęły się Mszą Św. w miejscowej
kaplicy pw. Św. Józefa, którą o godz. 15 : 00 odprawił ks. Paweł Sukiennik proboszcz w Niegowici. W wygłoszonej
homilii przypomniał, że pierwszy raz w Szczytnikach
Ochotniczą Straż Pożarną zawiązało w 1913 r. Kółko Rolnicze, ale
jej działalność przerwała I wojna światowa.
W 1921 r. był w Szczytnikach ZBIOROWY POŻAR, 140
osób zostało bez dachu nad głową.
Do Szczytnik przybył z pomocą pogorzelcom
Premier Rządu RP Wincenty Witos, chłop samouk z Wierzchosławic,
który przez czytanie wielu wartościowych
książek osiągnął potrzebną wiedzę i mądrość.
Trzykrotnie był premierem Rządu RP.
W 1949 r. mieszkańcy Szczytnik dawali
dobrowolne składki pieniężne na zakup motopompy i zorganizowanie OSP.
Mówił, że w nazwie jest
OCHOTNICZA czyli całkowicie dobrowolna i STRAŻ czyli
czuwanie nad ochroną
zagrożonego POŻAREM bliźniego.
Życzył ks. proboszcz, aby nadal ta chrześcijańska działalność była
prowadzona.
Modlono się za założycieli, działaczy i strażaków szczytnickiej
OSP m. in. Franciszka Wcisło s. Jakuba, Eugeniusza
Bułatas. Wojciecha, Szczepana Strojka i jego synów Karola
i Stanisława oraz wnuka Tadeusza. Uczestniczyły
sztandary OSP ze Szczytnik, Brzezia, Niegowici, Pierzchowa i
Wiatowic, strażacy OSP, mieszkańcy wsi i zaproszeni
goście. Kaplica była nagłośniona, na przenośnych organach
elektronicznych grał Kazimierz Pilch organista kościoła
z Brzezia. Na zakończenie odśpiewano "Boże coś Polskę
...".
Po Mszy Św. poczty sztandarowe, strażacy OSP, zaproszeni goście
i mieszkańcy wsi przemaszerowali pod Dom
Strażaka w Szczytnikach, gdzie ich powitał Naczelnik OSP w
Szczytnikach. Ze względu na padający deszcz, część
uroczystości odbyła się w obszernej sali Domu Strażaka. Nad
wejściem do tej sali umieszczono portret Wincentego
Witosa.
Udział wzięli : Władysław Niewiarowski Prezes Gminnego
ZOSP w Gdowie, Henryk Kaleta Komendant Gminny ZOSP
w Gdowie, Władysław Kucharski Prezes Powiatowego ZOSP w
Wieliczce, st. kap. Stanisław Czekaj Komendant
Powiatowy PSP w Wieliczce, Jadwiga Kasprzyk Wójt Gminy
Gdów i Mieczysław Kursa Przewodniczący Rady Gminy
Gdów, strażacy OSP ze Szczytnik, Brzezia, Niegowici, Pierzchowa,
Wiatowic i Zborczyc oraz mieszkańcy Szczytnik.
Naczelnik OSP Kazimierz Bułat krótko przedstawił 50 -
letnią działalność OSP w Szczytnikach.
Przemówienia wygłosili - Władysław Kucharski, Władysław
Niewiarowski, Jadwiga Kasprzyk, która wręczyła
Naczelnikowi OSP w Szczytnikach złote Hełmy Strażackie, st. kap.
Stanisław Czekaj przekazał OSP w Szczytnikach
wyremontowany samochód bojowy Star 25 typu GBM - 2 / 800
(gasniczy - beczkowóz - motopompa,
pojemność 2 hektolitry, wydajność 800 l /
min) z Dobranowic.
Z kolei Prezes Powiatowy ZOSP Władysław Kucharski
udekorował Sztandar OSP w Szczytnikach Srebrnym Krzyżem
Zasługi dla Pożarnictwa i wręczył medale i odznaki Związku
Ochotniczych Straży Pożarnych R.P. odznaczonych Uchwałą
Prezydium Zarządu Głównego z lipca 2000 r., podpisane przez
Prezesa ZOSP RP Waldemara Pawlaka strażakom,
działaczom i założycielom OSP w Szczytnikach.
MEDALE
ZA ZASŁUGI DLA POŻARNICTWA otrzymali :
Złoty Medal : Jan Bułat s. Piotra (od Manci),
Jan Sobór s. Franciszka i Stanisław Wcisło s. Romualda,
którzy w 1949 r. zbierali w Szczytnikach dobrowolne składki na
zakup motopompy dla OSP.
Srebrny Medal : Jan Bułat s. Stanisława sekretarz OSP, Władysław Cieśla,
Józef Kołos s. Leona,
Marian Szlachta s. Stanisława gospodarz OSP, Józef Wcisło s. Henryka
i Stanisław Wcisło s. Tadeusza.
Brązowy Medal : Krzysztof Bułat s. Stanisława b. Prezesa OSP, Stanisław Strojek s. Eugeniusza, Andrzej Solecki s. Stanisława, Stanisław Skimina s. Leonarda
i Andrzej Wcisło s. Eugeniusza b. komendanta OSP. ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
DLA POŻARNICTWA otrzymali :
Za wysługę 50 - Lat : Bolesław Bielski s. Stanisława pierwszy komendant OSP,
który wiosną 1949 r. rozpoczął działalność przeciwpożarową
w Szczytnikach, Stanisław Bułat s. Andrzeja organizator drużyny
strażackiej OSP i kilkuletni b. Prezes OSP, Jan Bartosi s. Wiktora, Wiktor Janik s. Franciszka, Józef Siuda s. Wiktora długoletni skarbnik OSP, Józef Kołos s. Wiktora Prezes OSP i b. długoletni sołtys, Piotr Kołos s. Jana, Marian Wcisło s. Leona, Mieczysław Wcisło s. Czesława
i Józef Radwański s. Bolesława.
Za
Wysługę 40 - lat : Czesław Stawarz s. Antoniego, Leonard Skimina s. Stanisława z rodu Wincentego
i Tadeusz Sobór s. Andrzeja.
Za Wysługę 25 - lat : Władyslaw Kucharski s. Piotra ze Szczytnik 62.
Za Wysługę 15 - lat : Stanisław Dąbrosz, Stanisław Bartosi s. Jana, Jan Kościółek
i Andrzej Sochacki s. Tadeusza.
ODZNAKĘ WZOROWY STRAŻAK
otrzymali : Jerzy Badura s. Stanisława, Józef Bułat s. Stanisława, Kazimierz Bułat s. Marcina Naczelnik OSP, sołtys, Stanisław Bielski s. Kazimierza, Marian Kołos s. Jana, Józef Kołos s. Piotra
i Jan Walaszek.
Wręczono też DYPLOMY UZNANIA,
które otrzymali : Stanisław Chyrc, Stanisław Kupiec, Józef Seweryn, Stanisław Skwarek, Stanisław Solecki
i Jan Zawadzki. Następnie odbyły się przygotowane
przez p. Dyrektor Annę Wcisło występy przedszkolaków ze Szczytnik oraz
spotkania
i osobiste rozmowy uczestników uroczystości, w których m. in.
uczestniczyli Jadwiga Kasprzyk - Wójt Gminy Gdów, Mieczysław Kursa - Przewodniczący Rady Gminy Gdów, Barbara
Panuś - stały współpracownik miesięcznika
PANORAMA POWIATU WIELICKIEGO, Jan Bułat od Manci -
stały współpracownik niezależnego miesięcznika
WIELICKI HEROLD GMINNY i Zarząd
OSP w Szczytnikach, a później zabawa taneczna..
Gdy wychodziłem z Domu Strażaka (zob. Nr 7 -
8 wrzesień - październik 2000 r. HEROLDA ) w Szczytnikach, na parterze w holu wejściowym siedział przy
stoliku w mundurze strażackim z odznaką Wzorowy Strażak młody Jerzy Badura
i zapisywał w Jubileuszowej Księdze
dobrowolne ofiary uczestników i mieszkańców wsi dla OSP w Szczytnikach
- zupełnie jak pół wieku temu. To dobrze,
niech to trwa.
Na asfaltowym placu wokół Domu Strażaka stał przystrojony kwiatami i
zielenią samochód bojowy OSP w Szczytnikach,
obok niego czerwone samochody dostawcze OSP
z Brzezia, Niegowici, Pierzchowa i Wiatowic. I pomyśleć, że niewiele
ponad 50 - lat temu, kiedy się palił
drewniany dom Franciszka Bułata zwanego Grol, to gasiliśmy go wodą
czerpaną
wiadrami ze studni tworząc łańcuch wodny.
W miejscu gdzie stoi Dom Strażaka przez
wieki była karczma, którą sto lat temu Żyd HirchBrenner kupił
murowaną
karczmę i propinację wydzierżawił od
szczytnickiego dziedzica Pawła Libiszewskiego.
Wnuk HirchaIcek Brenner w
1937 r. sprzedał karczmę Spółdzielni Mleczarskiej "GRODKOWICZANKA"
na mleczarnię
w Szczytnikach, którą za hitlerowskiej
okupacji przeniesiono do Targowiska. Po wojnie w 1945 r., w budynku po
mleczarni
w Szczytnikach, młodzież wiciowa
organizowała przedstawienia i zabawy taneczne. Z uzyskanych dochodów
przekazała
30 tysięcy złotych na zakup motopompy.
Reszta funduszy pochodziła z dobrowolnych składek pieniężnych
mieszkańców
Szczytnik. Taki był początek tego dzieła,
które się nazywa
50 - LAT DZIAŁALNOŚCI
OCHOTNICZEJ STRAŻY POŻARNEJ W SZCZYTNIKACH
I ZMIANY W INFRASTUKTURZE TEJ
WSI.
Obok tego placu jest droga, którą w 1921 r. jechał Wincenty Witos
do Kajetana Kołosa wójta gminy Szczytniki z pomocą dla pogorzelców. Zaledwie kilkanaście
metrów od tego placu, na podwórku przy chałupie była kamienna płyta,
przy której wójtował Kajetan Kołos, na
której odciskał urzędową pieczęć gminy Szczytniki..
W tej pieczęci był herb gminy Szczytniki -
mitra i pastorał biskupi.
W sąsiedztwie są zagrody po Czesławie i Leonie Wcisło synach
Romualda, którzy w latach 1938 / 39 byli przez
SądOkręgowy w Krakowie sądzeni i zasądzeni za zorganizowanie strajku
chłopskiego w 1937 r. w Szczytnikach.
Zadumałem się. Kto wie ? Może kiedyś ten plac wokół Domu Strażaka w
Szczytnikach będzie się nazywał - Plac Kajetana
Kołosa ? Może ta droga przez
Szczytniki, którą jechał Wincenty Witos będzie się nazywała - ulica Wincentego
Witosa ? Może na ścianie Domu Strażaka będzie
wmurowana tablica pamiątkowa z wyszczególnieniem szczytnickich
uczestników
strajku chłopskiego w 1937 r., a wśród nich Czesław
i Leon Wcisło synowie Romualda, Jan Kołos s. Joachima ? A może to tylko marzenie, które
pochodzi z moich przygodnych rozmów w SZCZYTNIKACH. Kochani
strażacy i mieszkańcy Szczytnik - dziękuję za dotychczasowe pięćdziesiąt lat
Waszej działalności i ofiarności. SZCZĘŚĆ BOŻE
NA TRZECIE TYSIĄCLECIE ! Tak m. in. napisałem - Jan
Bułat od Manci, - w numerze 7 -8 WIELICKIEGO HEROLDA
GMINNEGO we wrześniu 2000 r.
* * *
W numerze 9 - 10 listopad - grudzień 2000 r. HEROLDA
zamieszczone jest PODZIĘKOWANIE NACZELNIKA OSP W SZCZYTNIKACH Kazimierza
Bułata sołtysa wsi Szczytniki - w imieniu organizatorów uroczystości i
odznaczonych
strażaków OSP w Szczytnikach z okazji jubileuszu
50 - lecia : dla Gminnego Prezesa ZOSP w Gdowie Władysława
Niewiarowskiego
i Vice - prezesów Zarządu Józefa Kostucha i Andrzeja
Mleczko,
Komendanta Gminnego ZOSP w Gdowie Henryka Kalety za PRZYZNANIE I
WRĘCZENIE ODZNACZEŃ na sztandar OSP i druhów strażaków, dla wójta Gminy Gdów Jadwigi
Kasprzyk,
z - cy Wójta Tadeusza Ciężarka,
Przewodniczącego Rady Gminy Gdów Mieczysława
Kursy,
Sekretarza Urzędu Gminy Gdów Stanisława Florka za PRZEKAZANIE ZŁOTYCH
HEŁMÓW dla Powiatowego Prezesa ZOSP Władysława
Kucharskiego,
Komendanta Powiatowej Komendy Państwowej Straży
Pożarnej w Wieliczce st. kpt. - na Stanisława Czekaja za PRZEKAZANIE SAMOCHODU
BOJOWEGO STAR 25 z DOBRANOWIC. dla Starosty Powiatu Wielickiego Adama
Kociołka,
oraz całego Zarządu Rady Powiatowej za PRZEKAZANIE JEDNEGO
TYSIĄCA ZŁOTYCH na zakup ubrań bojowych dla wszystkich mieszkańców
Szczytnik
i okolicznych wiosek
oraz zaproszonych gości za WPISYWANIE SIĘ DO
KSIĄŻKI PAMIĄTKOWEJ I PRZEKAZYWANIE WOLNYCH
DATKÓW dla Pocztów Sztandarowych Ochotniczych
Straży Pożarnych ze Szczytnik, Brzezia, Niegowici, Pierzchowa i Wiatowic za UDZIAŁ W
UROCZYSTOŚCIACH dla Przedszkolaków ze Szczytnik za
WYSTĘPY ARTYSTYCZNE
Pani Dyrektor Anny Wcisło za ich
PRZYGOTOWANIE dla ks. Pawła Sukiennika
proboszcza parafii Niegowić za ODPRAWIENIE MSZY
ŚW. W KAPLICY w Szczytnikach dla Jana Bułata od Manci za ARTYKUŁ W HEROLDZIE z
całej uroczystości.
Po przesłaniu numerów 2, 3 - 4 i 7 - 8 / 2000 r. HEROLDA, w
których są zameszczone artykuły o historii i jubileuszu 50 - lecia działalności OSP w
Szczytnikach do rodziny Franciszka Wcisły s. Jakuba (od Kubusiowej) -
pomysłodawcy
zawiązania i zorganizowania OSP w
Szczytnikach, autor tych artykułów [Jan Bułat od Manci] otrzymał z
Wrocławia
ul. Kurpiów LIST z
PODZIĘKOWANIAMI od córki i żony śp. Franciszka Wcisły,
którego treść zamieszczona jest
w numerze 1 HEROLDA ze stycznia 2001 r.
----------------------------------------------------------------------------------------- Na zakończenie spróbujmy porównać
zmiany jakie zaszły w Szczytnikach w okresie pięćdziesięciu lat działalności
OSP.
1. Stan zagrożenia i obronę
pożarową
W 1949 r. prawie wszystkie budynki we wsi były drewniane,
blisko połowa z nich była kryta strzechą słomianą.
W przypadku pożaru ogień gaszono wodą ręcznie czerpaną
wiadrami ze studni, tworząc łańcuch wodny.
Prawie, że jedyna w okolicy Ochotnicza Straż Pożarna w
Brzeziu przyjeżdżała konno po wiejskich błotnistych drogach
z reguły na DOGASZANIE, często
ręczną sikawką, - prawie już spalonego obiektu.
Zapasy wody do gaszenia żywiołu ognia w kilkudziesięciu
studniach i trzech stawach były ograniczone i zmienne, - gdy
w czasie posuchy zwiększało się zagrożenie pożarowe,
zapasy wody zmniejszały się.
Sygnalizacja pożaru - krzyki rozpaczy.
W 2000 r. prawie wszystkie budynki są murowane, kryte
dachówką lub na żelbetonowym ogniotrwałym stropodachu papą.
Oprócz wspomnianych studni i dwu stawów we wsi, są dwa
podziemne zbiorniki wody przeciwpożarowej o pojemności
750 m^3 każdy, w wypadku pożaru
ogień gasi się wodą z hydrantu wiejskiej sieci wodociągowej przy użyciu
strażackiego samochodu bojowego Star 25,
typu GBM - 2 / 800 czyli gaśniczy beczkowóz o pojemności
2 hektolitry z motopompą wydajności 800 l
/ minutę, który stoi gotowy do akcji gaszenia w remizie OSP w środku wsi.
Drogi dojazdowe do wsi i prawie wszystkie
drogi główne we wsi mają nawierzchnię asfaltową.
Sygnalizacja pożaru - w domu
telefonicznie i akustycznie przez gąg, ale pozostał krzyk rozpaczy.
Najważniejszą i zarazem najtrudniejszą
sprawą obrony przeciwpożarowej w 1949 r. był zapas potrzebnej ilości
wody p.pożarowej i brak odpowiedniego sprzętu gaśniczego.
W 2000 r. najważniejszą sprawą jest konserwacja sprzętu,
ale także hydrantów i zbiorników wody
oraz odpowiedni zapas paliwa.
Jeżeli w 1949 r. dla OSP ważny był
furman, to w 2000 r.ważny jest
mechanik - konserwator i hydraulik - konserwator.
To ostatnie porównanie obrazuje zmiany
jakie zaszły w Szczytnikach i okolicy odnośnie infrastruktury i postępu
technicznego. Te zmiany spowodowały i to,
że jak dawniej gospodarstwa rodzinne we wsi dawały OSP furmana,
to w 2000 roku mogą dać dla OSP
mechanika, a właściwie elektromechanika - konserwatora.
2. Zmiany infrastruktury i postępu
technicznego na wsi.
W 1949 r. ziemię orano koniem przy uzyciu jednoskibowego
pługa. Trawę i zboże koszono prawie tylko kosą i zwożono
do stodoły, gdzie młócono ręcznie cepami. Równocześnie w
tym czasie w Szczytnikach zaczęło się wdrażanie
mechanizacji omłotów. Na początku
stosowano proste bębnowe młocarki, przechodząc na wieloczynnościowe młocarki
z oczyszczeniem zboża, napędzane
spalinowym silnikiem na ropę. Głównym animatorem tej mechanizacji omłotów
w Szczytnikach był wspomniany Eugeniusz
Bułat s. Wojciecha.
Przy ciasnej zabudowie stosowanie
silników spalinowych do omłotów w stodołach stwarzało nowe problemy zagrożenia
pożarowego, ale promowało motopompę dla
OSP i powstanie we wsi nowych zawodów.
Wydajność rolnictwa we wsi wynosiła do 15 kwintali z
jednego hektara. Niska wydajność była hamulcem mechanizacji
omłotów, bo każde ziarno było "na
wagę złota", jak się mówiło. Przy młóceniu ręcznie cepami można się było
"pochylić nad ziarnkiem młóconego
zboża, aby się nie zmarnowało". Mechaniczne omłoty z natury mają większe
straty młóconego zboża.
W 2000 r. ciągniki spalinowe, zwane traktorami, zastąpiły
konie. Ziemię orze się traktorami przy użyciu wieloskibowego
pługa. Trawę kosi się kosiarką rotacyjną,
zboże kombajnem i zwozi się oczyszczane ziarno oraz sprasowaną słomę
do gospodarstwa. Wydajność rolnictwa
wynosi 45 kwintali / ha.
W okresie pięćdziesięcioletniej działalności OSP w
Szczytnikach, mieszkańcy Szczytnik czynem społecznym
DOKONALI ZMIANY
INFRASTRUKTURY swojej wsi, angażując własne środki finansowe w
realizację m. in. elektryfikacji,
melioracji, przebudowę dróg, gazyfikację,
budowę wodociągów, szkoły, domu strażaka z remizą i kaplicy
z punktem katechetycznym, zorganizowanie
we wsi przedszkola.
W swoich rodzinnych gospodarstwach
rolnych, wspomaganych pracą chłopo - robotnika w mieście,
a w latach 1990 - tych pracą zagranicy,
głównie w Austrii i Niemczech, podjęli mądre decyzje - zamiast kosztownego
remontu starych zniszczonych budynków, rozbierali i
budowali nowe murowane, wdrażali mechanizację i postęp rolniczy.
Dokonania te sprawiły, że szczytnicki chłop - rolnik w
2000 r. do Unii Europejskiej może jechać nie koniem,
ale nowoczesnym ciągnikiem i kombajnem
zbożowym typu Bizon produkcji polskiej albo Class produkcji niemieckiej,
mimo, że nie brakuje trudności.
3. W 1949 r. OSP w Szczytnikach
zawiązała się przez dobrowolne składki pieniężne.
W pięćdziesięcioletniej działalności OSP
odnotowaliśmy, że na zabawach tanecznych i
okolicznościowych uroczystościach, zapraszani mieszkańcy i goście
wpisywali się do Księgi Pamiątkowej i
wpłacali pieniężne datki na zamierzone cele.
Znaczy to, że utrwaliła się tradycja i
należy ją we wsi STARANNIE KONTYNUOWAĆ.
Dawny ofiarodawca, wpłacający pieniężne
datki, w 2000 r. nazywa się SPONSOR, jest bardzo pożądany.
Jak widać przez ostatnie 50 - lat
działalności, inwestycje we wsi realizowano w formule czynu społecznego.
W 2000 r. formuła czynu społecznego już się zużyła i dziś
nowe zadanie realizuje się powołując FUNDACJE, korzystając
z licznych sponsorów. A nowych zadań nie brakuje.
Wydaje się, że jedno z pilniejszych zadań
potrzebnych dla rozwoju wsi, - to wydawnictwa dokumentujące dotychczasową
pozytywną działalność m. in.
POWSTANIE I 50 - LAT DZIAŁALNOCI OSP W
SZCZYTNIKACH.
Wypada zakończyć tę historię 50 -
letniej działalności OSP, takim spostrzeżeniem,
- OCHOTNICZA STRAŻ POŻARNA
W SZCZYTNIKACH
ma chłopski rodowód, wywodzi się z tradycji
Polskiego Ruchu Ludowego, w Szczytnikach związanego z osobą Kajetana Kołosa, a w
Polsce z osobą Wincentego Witosa, po jego śmierci w 1945 r. Stanisława
Mikołajczyka.
Wspomniany ruch ludowy w Szczytnikach
wyrażał w różnych okresach czasu we współdziałaniu OSP z Kółkiem
Rolniczym w 1913 r. i po 1945 r., Kołem Gospodyń
Wiejskich, Kołem Młodzieży Wiejskiej "Wici", po 22 lipca 1948 r.
wiciowym Kołem
ZMP, po upadku w 1956 r. ZMP z Kołem Wici
październikowego, z Kołem PSL Mikołajczyka, po upadku jesienią 1948 r.
tego Koła - Kołem ZSL, po reaktywowaniu w
Wilanowie PSL, a następnie połączeniu wilanowskiego PSL z PSL
Odrodzenia z Kołem PSL. Koło ZSL opiekowało
się przedwojennym sztandarem Kół Stronnictwa Ludowego parafii Brzezie,
w 1986 r. brało w tymże sztandarem udział w
Witosowskich Zaduszkach w Wierzchosławicach. Nowe kadencje działalności w
TRZECIM TYSIĄCLECIU OSP w SZCZYTNIKACH wyborem w styczniu 2001 r. zarządu w
składzie : Prezes : Józef Kołos, 1925 s. Wiktora Naczelnik : Kazimierz Bułat,
1944 s. Marcina, sołtys Z - ca Naczelnika : Jan Zawadzki Sekretarz : Jan Bułat, 1957 s.
Stanisława, Radny Gminy Gdów Skarbnik : Józef Siuda, s. Wiktora.
12. Skład osobowy Zarządu i ważniejsza działalność OSP w
Szczytnikach gmina Gdów
Wybrany na
walnym
zebraniu
dnia :
Skład osobowy Zarządu
i
gospodarz remizy
funkcja
imię i nazwisko, rok
urodzenia,
imię ojca,
przynależność partyjna
Komisja
rewizyjna
Stan osobowy
Członkowie
czynni i wspierający
ważniejsza działalnośćOSP
01
02
03
04
05
06
07
20.10.1949
Komendant
Sekretarz
Członek
zarządu
- II -
- II -
Bolesław Bielski, 1920,
s. Bolesława
Eugeniusz Bułat, 1903,
s. Wojciecha
Szczepan Strojek, 1902,
s. Karola
Ludwik Strojek, 1900,
s. Fabiana
Wawrzyniec Kołos, 1901,
s. Wawrzyńca
? ?
?
?
Z celem zakupu
motopompy
sekretarz OSP
Eugeniusz
Bułat w listopadzie
1949 r.
udał się do Wrocławia
- bezskutecznie.
Za zebrane
od mieszkańców wsi
i Koła Młodzieży
w październiku
1950 zakupiono reczną
sikawkę dwucylindrową
przenośną i strażacki
wóz konny z platformą
od OSP w Brzeziu
1952
Komendant
Sekretarz
Skarbnik
Członek
- II -
Stanisław Bułat, 1928,
s. Andrzeja
Eugeniusz Bułat, 1903,
s. Wojciecha
Józef Wcisło, 1913,
s. Szymona
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora
Ludwik Strojek, 1900,
s. Fabiana
? ?
?
?
Za zebrane
od mieszkańców
wsi i Koła Młodzieży
1953 r.
zakupiono pierwszą
motopompę SILESIA
w Woj. Kom. Straży
Pożarnych w Krakowie.
Zorganizowano drużynę
strażacką, która gasiła
pożary
w Szczytnikach,
Brzeziu,
Świątnikach,
Wiatowicach
i Zborczycach.
W 1965 r.
Pow. Kom. Straży
Pożarnej
w Bochni przekazała
OSP w Szczytnikach
motopompę POLONIA
1966
Komendant
Z - ca Komendanta
Sekretarz
Skarbnik
Kazimierz Skimina, 1929,
s. Stanisława
Stanisław Skimina, 1937,
s. Stanisława zw. Siasiu
Stanisław Wcisło, 1920,
s. Juliana
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora
? ?
?
?
Do lipca 1982
w Szczytnikach
nie było remizy, sikawkę
i motopompę
przechowywano
w prywatnych
pomieszczeniach
Szczepana
Strojka przy głównej
drodze przez wieś.
Po 1956 r. zwożono
piasek i żwir z Raby,
za pieniądze
z organizowanych
zabaw kupowano
cement i robiono
pustaki na remizę
1970
Komendant
Z - ca Komendanta
Sekretarz
Skarbnik
Członek
zarządu
- II -
Eugeniusz Wcisło, 1930,
s. Sykstusa
Tadeusz Szlachta, 1940,
s. Zygmunta
Stanisław Wcisło, 1920,
s. Juliana
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora
Leonard Skimina, 1938,
s. Stanisława zw. Siasiu
1. Jan Sobór,
1923,
s. Franciszka,
Przewodniczący
2. Karol Strojek,
1926,
s. Szczepana
3. Marian
Wcisło, 1927,
s. Leona
?
?
Na placu przy starym
budynku mleczarni
zbudowano szopę
na sprzęt strażacki
1974
Prezes
OSP
Komendant
Z - ca Komendanta
Sekretarz
Skarbnik
Członek
zarządu
- II -
Gospodarz
OSP
Stanisław Bułat, 1929,
s. Andrzeja
Eugeniusz Wcisło, 1930,
s. Sykstusa
Stanisław Skimina, 1937,
s. Stanisława
Stanisław Wcisło, 1920,
s. Juliana
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora - sołtys
Leonard Skimina, 1938,
s. Stanisława
Jan Kołos, 1915,
s. Michała
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka
Przewodniczący
Karol Strojek,
1926,
s. Szczepana
Marian Wcisło,
1927,
s. Leona
?
?
Nadal
zwożono piasek
i żwir
z Raby, za pieniądze
z organizowanych
zabaw odpustowej
i sylwestrowej
kupowano cement
i wykonywano pustaki
na remizę
20.11.1978
Prezes
OSP
Naczelnik
OSP
Z - ca
naczelnika
Sekretarz
Skarbnik
Członek
zarządu
- II -
- II -
Gospodarz
Stanisław Bułat, 1928,
s. Andrzeja
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Eugeniusz Wcisło, 1930,
s. Sykstusa
Stanisław Wcisło, 1920,
s. Juliana, ZSL
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora, ZSL
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora, sołtys, ZSL
Józef Kołos, 1951,
s. Piotra
Tadeusz Strojek, 1955,
s. Stanisława
Czesław Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka
Karol Strojek, 1926,
s. Szczepana
Marian Wcisło, 1927,
s. Leona
24
9
20/II.1979 r. odbyło się
zebranie mieszkańców
wsi Szczytniki
i członków OSP
z udziałem Naczelnika
Urzędu Gminy Gdów
mgr inż. Aleksandra
Ciężarka
i Gł. Księgowego
Zdzisława Banasia.
Jednogłośnie
postanowiono,
że wszyscy mieszkańcy
Szczytnik wezmą udział
w budowie Domu
Strażaka z remizą.
Wybrano Komitet
Budowy DOMU
STRAŻAKA.
Ze względu na zużycie
i brak
części zamiennych
zgłoszono
do Urzędu Miasta
i Komendy
Straży Pożarnej
w Krakowie
kasację
niepełnosprawnej
motopompy LEOKADIA
M-800,
rok produkcji 1956.
W czynie społecznym :
1/ przeprowadzono
Drużyna strażacka
brała udział w gaszeniu
stodoły i stajni
T. Sochackiego
w Szczytnikach.
01.02.1980
Prezes
OSP
Naczelnik
OSP
Z - ca
naczelnika
Sekretarz
Skarbnik
Członek
zarządu
- II -
- II -
Gospodarz
Stanisław Bułat, 1928,
s. Andrzeja
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Eugeniusz Wcisło, 1930,
s. Sykstusa
Stanisław Wcisło, 1920,
s. Juliana, ZSL
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora, ZSL
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora, sołtys, ZSL
Józef Kołos, 1951,
s. Piotra
Tadeusz Strojek, 1955,
s. Stanisława
Czesław Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Jan Sobór,
1923,
s. Franciszka
Karol Strojek,
1926
s. Szczepana
Marian Wcisło,
1927,
s. Leona
1/ 5.1980 r. rozpoczęto
budowę Domu Strażaka
o wym. 10 x 20 m.
Wykonano wykopy
i betonowe
ławy fundamentowe.
Rozpoczęto murowanie
ścian parteru. w 1981 r.
wykonano słupy i stropy
żelbetowe.
majster budowy :
Julian Gajewski
i Stanisław Bednarek.
Mieszkańcy Szczytnik
czynem społecznym
wykonali stan surowy
budynku.
Betonowanie stropu
trwało non stop.
Organizatorem robót
budowlanych był
Komitet Budowy.
Roboty wykończeniowe
wykonywała Gmina
Gdów.
25/ 7.1982 r. DOM
STRAŻAKA
o wym. 10 x 20 m
uroczyście przekazano
do użytkowania OSP.
Prowadzono działalność
zapobiegawczą przez
wygłaszanie pogadanek,
kontrolę pomieszczeń
w Szczytnikach
i Świątnikach,
rozwieszanie plakatów.
02.02.1983
Prezes
Naczelnik
Z - ca
naczelnika
Sekretarz
Skarbnik
Członek
zarządu
- II -
Gospodarz
Stanisław Bułat, 1928,
s. Andrzeja
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Eugeniusz Wcisło, 1930,
s. Sykstusa
Stanisław Wcisło, 1920,
s. Juliana, ZSL
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora, ZSL
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora, sołtys, ZSL
Tadeusz Strojek, 1955,
s. Stanisława
Czesław Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Marian Wcisło,
1927,
s. Leona,
Przewodniczący
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka,
Sekretarz
Karol Strojek,
1926,
s. Szczepana
Prezes Zarządu
Gminnego ZOSP
w Gdowie, Naczelnik
Gminy Gdów
Aleksander Ciężarek
wręczył
Naczelnikowi OSP
w Szczytnikach
Kazimierzowi
Bułatowi s. Marcina
ZŁOTY MEDAL
ZASŁUGI
DLA POŻARNICTWA
21.01.1985
Prezes
Naczelnik
Z - ca
naczelnika
Sekretarz
Skarbnik
Członek
zarządu
Członek
zarządu
Gospodarz
Stanisław Bułat, 1928,
s. Andrzeja
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Eugeniusz Wcisło, 1930,
s. Sykstusa
Stanisław Wcisło, 1920,
s. Juliana, ZSL
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora, ZSL
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora, sołtys, ZSL
Tadeusz Strojek, 1955,
s. Stanisława
Czesław Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Marian Wcisło,
1927,
s. Leona
Przewodniczący
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka
Sekretarz
Karol Strojek,
1926,
s. Szczepana
37
10
Walne zebranie
Członków podjęło
uchwałę w sprawie :
a/ budowy drugiego
zbiornika
wody p. poż. otwartego
lub krytego
b/ budowy magazynu
o wym. 5 x 8 m
na materiały
i paliwo
c/ wykonania tablicy
informacyjnej OSP
Na ścianie frontowej
budynku ze stalowych
liter wykonano napis :
DOM STRAŻAKA
w Szczytnikach
Kontynuowano
działalność
zapobiegawczą
w Szczytnikach
i Świątnikach
03.02.1987
Prezes
Naczelnik
Z -ca
naczelnika
Sekretarz
Skarbnik
Członek
zarządu
- II -
Gospodarz
Stanislaw Bułat, 1928,
s. Andrzeja
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Eugeniusz Wcisło, 1930,
s. Sykstusa
Stanisław Wcisło, 1920,
s. Juliana, ZSL
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora, ZSL
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora, sołtys, ZSL
Andrzej Wcisło, 1964,
s. Eugeniusza
Czesław Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Jan Bułat, 1956,
s. Stanisława
Przewodniczący
Marian Wcisło,
1927,
s. Leona
Z - ca przewodniczącego
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka
Sekretarz
Stanisław Sądel,
1944,
s. Piotra
Leonard
Skimina, 1938,
s. Stanisława
37
10
Na Walnym zebraniu
członków OSP
uchwalono :
1/ odpłatność
za wynajęcie
Domu Strażaka
na wesele
2/ podjąć starania
o reelektryfikację wsi
i wykonania wokół
Domu Strażaka
nawierzchni asfaltowej
3/ prowadzić rekrutację
młodzieży do OSP.
Drużyna strażacka brała
udział w ratowaniu
i gaszeniu pożaru
na budynku
mieszkalnym
Mieczysława Wcisły
w Szczytnikach
i palącej się słomy
i zboża
w czasie żniw 1987 r.
Na wiosnę oraz
w czasie żniw i omłotów
kontrolę p. poż.
Wykonano malowanie
pokrycia z blachy falistej
Domu Strażaka.
Zbudowano drugi
zbiornik
750 m^3 wody p. poż.
przy głównej drodze
w Szczytnikach
Wykonano przepust
z kręgów betonowych
przed Domem Strażaka.
W 1987 r.
zorganizowano
3 strażackie zabawy,
z których uzyskano
90 tys. zł. wpływu.
Zlecono wykonanie
sztandaru OSP
w Szczytnikach za cenę
180 tys. zł. w Skawinie.
Zarząd podjął decyzję
o rozbudowie Domu
Strażaka.
03.02.1989
Prezes
Naczelnik
Z - ca
naczelnika
Sekretarz
Skarbnik
Członkowie
zarządu
Gospodarz
remizy
Stanisław Bułat, 1928,
s. Andrzeja
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Eugeniusz Wcisło, 1930,
s. Sykstusa
Stanisław Wcisło, 1920,
s. Juliana, ZSL
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora, ZSL
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora, sołtys, ZSL
Andrzej Wcisło, 1964,
s. Eugeniusza
Czesław Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Jan Bułat, 1956,
s. Stanisława
Przewodniczący
Marian Wcisło,
1927,
s. Leona
Z - ca przewodniczącego
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka,
ZSL
Sekretarz
Stanisław Sądel,
1944,
s. Piotra
członek kom.
Leonard
Skimina, 1938,
s. Stanisława
zw. Siasiu
42
3
14 maja 1989 r.
uroczyste
poświęcenie sztandaru
OSP w Szczytnikach
w czasie
Mszy św. o godz. 9 : 00
w kościele paraf.
w Brzeziu.
W 1989 r. wykonano
stan surowy
dobudowywanej części
Domu Strażaka.
Majstrem budowy
- Stanisław Bułat
prezes OSP.
Staraniem Zarządu OSP
kupowano i gromadzono
materiały budowlane.
Stemple i deski
na szalunki stropów
pożyczano we wsi
i okolicy.
Poczyniono starania
o wykonanie
przez Gminę
nawierzchni asfaltowej
przy remizie.
Przeprowadzono
rozeznanie w sprawie
telefonu i wodociągu
w Domu Strażaka.
W program użytkowania
Domu Strażaka
włączono zlewnię mleka.
15.02.1990
Prezes
Naczelnik
Z - ca
naczelnika
Sekretarz
Skarbnik
Członek
zarządu
- II -
Gospodarz
Stanisław Bułat, 1928,
s. Andrzeja
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Eugeniusz Wcisło, 1930,
s. Sykstusa
Jan Walaszek, 1954,
Szczytniki 15
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora, sołtys
Andrzej Wcisło, 1961,
s. Eugeniusza
Czesław Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Jan Bułat, 1956,
s. Stanisława
Przewodniczący
Marian Wcisło,
1927,
s. Leona
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka
Stanisław Sadel,
1944,
s. Piotra
Leonard
Skimina, 1938,
s. Stanisława
??
??
Walne zebranie
członków OSP
uchwaliło odpłatność
za wynajęcie
na wesele Domu
Strażaka - 120 tys. zł.
dla mieszkańców
Szczytnik
i 150 tys.zł.
dla pozostałych
oraz wnioski,
aby założyć
młodzieżową drużynę
strażacką i wznowić
działalność kulturalną.
Wobec rezygnacji
Stanisława Wcisło,
sekretarzem wybrano
Jana Walaszka.
W 1990 r. wykonano
roboty instalacyjne
i wykończeniowe
w dobudowanej części
Domu Strażaka.
Dobudowaną część
realizowano ze środków
własnych OSP
Stanisław Bułat, 1928,
s. Andrzeja
do 13 / 12.1991
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora - sołtys
od 12 / 12. 1991
Kazimierz Bułat, 1944
s. Marcina
Stanisław Skimina, 1959,
s. Leonarda
Jan Bułat, 1956,
s. Stanisława
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora - sołtys
do 12 /12. 1991
Marian Szlachta, 1948,
s. Stanisława
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Czesław
Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Przewodniczący
Stanisław
Wcisło, 1948,
s. Tadeusza
Z - ca przewodniczącego
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka
Andrzej Wcisło,
1961,
s. Eugeniusza
Walne zebranie
członków :
1/ udzieliło absolutorium
zarządowi, zaleciło
zakończenie robót
i oddanie do użytku
dobudowanej części
Domu Strażaka
w maju 1991 r.
2/ uchwaliło
zorganizowanie
jubileuszu 40 - cia
działalności OSP
w Szczytnikach.
W Święto Ludowe
zorganizowano
dochodową - strażacką
zabawę taneczną.
Do 12 / 10.1991 r.
zakończono prace
rozbudowy Domu
Strażaka, staraniem
Zarządu OSP
Urzędu Gminy Gdów
i Komendy Rejonowej
Straży Pożarnej
w Myślenicach
obchodzono
UROCZYSTOŚCI
40 - LECIA OSP
w SZCZYTNIKACH.
Na posiedzeniu Zarządu
OSP 12 / 12.1991 r.
Rozpatrywano zarzuty
Prezesa wobec zarządu.
W posiedzeniu brali
udział członkowie
zarządu
i Komisji rewizyjnej
OSP Szczytniki
oraz Komisja
Rewizyjna Gminnego
Związku OSP w Gdowie,
która orzekła :
"po sprawdzeniu
dokumentów
nie stwierdzono braków
odnośnie Zarządu OSP."
Prezes Stanisław Bułat
złożył rezygnację.
Zarząd przyjął
rezygnację i wybrał
na Prezesa OSP
- Józefa Kołosa
s. Wiktora sołtysa.
Celem poprawienia
jakości usług
dla ludności
i samofinansowania
się Domu Strażaka
przy współpracy
Zarządu K.G.W.
w Szczytnikach
w 1992 r.
uporzadkowano
i powiększono
zaplecze kuchenne
Domu Strażaka.
03.02.1993
Prezes
Naczelnik
Z - ca
naczelnika
Sekretarz
Skarbnik
Gospodarz
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora, sołtys
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Stanisław Skimina, 1959,
s. Leonarda
Jan Bułat, 1956,
s. Stanisława
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora
Marian Szlachta, 1948,
s. Stanisława
Czesław
Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Przewodniczący
Stanisław
Wcisło, 1948,
s. Tadeusza
Z - ca przewodniczącego
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka
Andrzej Wcisło,
1961,
s. Eugeniusza
Walne zebranie
członków OSP
jednogłośnie uchwaliło, -
a/ na 100 - lecie ruchu
ludowego, za fundusze
OSP wykonać
na frontowej ścianie
Domu Strażaka
TABLICĘ
upamiętniającą :
- przybycie do Szczytnik
Prezesa Rady Ministrów
RP Wincentego Witosa
z pomocą pogorzelcom
po zbiorowym
pożarze w 1921 r.
- działalność Kajetana
Kołosa *1852 +1929
Długoletniego wójta
gminy Szczytniki,
działacza Kółek
Rolniczych, ludowca
1900 - 1903członka
Rady Naczelnej
Stronnictwa
Ludowego.
W zebraniu brał udział
Wnuk Kajetana Kołosa
- Władysław Kołos,
członek OSP.
Na zebranie przybył
z Krakowa - Nowej Huty,
zaproszony przez OSP
- Jan Bułat od Manci,
pomysłodawca tablicy.
b/ odpłatność
za wynajem
Domu Strażaka
na wesela
- 150 tys. zł. dla
mieszkańców
Szczytnik, - 200 tys. zł.
dla pozostałych.
c/ udzielenie
absolutorium
Zarządowi OSP.
Staraniem
Zarządu OSP i K.G.W.
zakupiono elektryczny
magiel,
w Domu Strażaka
zorganizowano usługi
maglarskie dla wsi.
Z funduszów OSP
członkinie
K.G.W. kupiły nakrycia
stołowe do kuchni
na 160 osób.
Wykonano instalacje
doprowadzenia wody
z wiejskiej sieci
wodociągowej
do budynku.
Na parterze budynku
wykonano kraty okienne
i regały na pieczywo.
W kuchni wykonano
flizy i wymianę
zlewozmywaka.
16.01.1996
Prezes
Naczelnik
Z - ca
naczelnika
Sekretarz
Skarbnik
Gospodarz
Józef Kołos, 1925,
s. Wiktora - sołtys
Kazimierz Bułat, 1944,
s. Marcina
Stanisław Skimina, 1959,
s. Leonarda
Jan Bułat, 1956,
s. Stanisława
Józef Siuda, 1927,
s. Wiktora
Marian Szlachta, 1948,
s. Stanisława
Czesław Stawarz, 1931,
s. Antoniego
Stanisław Wcisło, 1948,
s. Tadeusza
Z - ca przewodniczącego
Jan Sobór, 1923,
s. Franciszka
Andrzej Wcisło, 1961,
s. Eugeniusza
W 1998 r. w Domu
Strażaka zorganizowano
SIŁOWNIĘ, ze S.P.
w Szczytnikach
wykorzystano
urządzenia do ćwiczeń
siłowo - ruchowych.
14/ 1.1999 r. wybory
sołtysa w Szczytnikach,
nowym sołtysem
wybrano Kazimierza
Bułata naczelnika OSP.
W lutym i kwietniu
2000 r.
w "Wielickim Heroldzie
Gminnym" nry 2, 3 - 4
ukazał się artykuł
Jana Bułata od Manci
pt. HISTORIA OSP
w SZCZYTNIKACH.
W niedzielę 16/7. 2000 r.
OSP w Szczytnikach
obchodziła JUBILEUSZ
50 - LECIA
DZIAŁALNOŚCI.
Ks. Jacek Sukiennik
Proboszcz z Niegowici,
Sztandar OSP
w Szczytnikach
odznaczono
KRZYŻEM ZASŁUGI
DLA POŻARNICTWA,
Strażakom wręczono
odznaki WZOROWY
STRAŻAK. Członkom
- założycielom
MEDALE
ZASŁUGI
DLA POŻARNICTWA
i odznaki ZA WYSŁUGĘ
DLA POŻARNICTWA.
W "Panoramie Powiatu
Wielickiego" nr 8
sierpień 2000 r.
zamieszczono
informację o jubileuszu,
a we wrześniowym
Heroldzie artykuł
Jana Bułata od Manci
- o jubileuszu.
W n - rze 9 - 10 listopad
- grudzień 2000 r.
I. W czasie uroczystości
otwarcia Domu Strażaka OSP w W Szczytnikach 25 lipca 1982 r., naczelnik Gminy
Gdów Aleksander Ciężarek wręczył,
przyznane Uchwałą Prezydium Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży
Pożarnych RP - członkom działaczom i strażakom OSP
w Szczytnikach, Odznaki ZOSP RP za wysługę lat w pożarnictwie :
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
30 - LAT DLA POŻARNICTWA, otrzymali druhowie : 1. BUŁAT Stanisław s. Andrzeja 2. GAJEWSKI Julian s. Kazimierza 3. KOŁOS Jan s. Michała 4. KOŁOS Jan s. Wawrzyńca 5. KOŁOS Józef s. Wiktora 6. KOŁOS Piotr s. Jana 7. SIUDA Józef s. Wiktora 8. STROJEK Karol s. Szczepana 9. STROJEK Stanisław s.
Szczepana 10. STROJEK Szczepan s. Karola 11. SOBÓR Jan s. Franciszka 12. WCISŁO Andrzej s. Klemensa 13. WCISŁO Eugeniusz s. Sykstusa 14. WCISŁO Marian s. Leona 15. WCISŁO Mieczysław s.
Czesława 16. WCISŁO Stanisław s. Juliana
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
25 LAT DLA POŻARNICTWA otrzymali druhowie : 17. BARTOSI Jan s. Wiktora 18. JANIK Wiktor s. Franciszka 19. KOŁOS Józef s. Leona 20. SKIMINA Leonard s.
Stanisława
DYPLOMY UZNANIA ZA
WKŁAD PRACY otrzymali : 1. BARTOSI Jan s. Wiktora 2. BIELSKI Stanisław s.
Kazimierza 3. BUŁAT Kazimierz s. Marcina 4. BUŁAT Józef s. Stanisława 5. BUŁAT Stanisław s. Andrzeja 6. CIEŚLA Władysław 7. GAJEWSKI Julian s. Kazimierza 8. JANIK Wiktor s. Franciszka 9. JANKOWICZ Józef 10. KOŁOS Jan s. Michała 11. KOŁOS Jan s. Wawrzyńca 12. KOŁOS Józef s. Leona 13. KOŁOS Józef s. Piotra 14. KOŁOS Józef s. Wiktora 15. KOŁOS Władysław s. Andrzeja 16. KURZAWA Franciszek s. Jana 17. RADWAŃSKI Józef s. Bolesława 18. SEWERYN Izydor s. Kazimierza 19. SIUDA Józef s. Wiktora 20. SKIMINA Leonard s.
Stanisława 21. SOBÓR Jan s. Franciszka 22. SOBÓR Józef s. Ludwika 23. SOBÓR Tadeusz s. Andrzeja 24. STAWARZ Czesław s. Antoniego 25. STROJEK Ferdynand s. Ludwika 26. STROJEK Karol s. Szczepana 27. STROJEK Tadeusz s.
Stanisława 28. WCISŁO Eugeniusz s. Sykstusa 29. WCISŁO Józef s. Henryka 30. WCISŁO Marian s. Leona 31. WCISŁO Mieczysław s.
Czesława 32. WIĘCŁAW Eugeniusz s. Józefa 33. SZKOŁA PODSTAWOWA w
Szczytnikach 34. BANAŚ Zdzisław, Główny
Księgowy Gminy Gdów.
II. W dniu 2 lutego 1983 r. na
Walnym Zebraniu Członków OSP w Szczytnikach, Prezes Zarządu Gminnego ZOSP,
Naczelnik Gminy Gdów wręczył przyznane
Uchwałą Prezydium Zarządu Głównego ZOSP RP ZŁOTY MEDAL ZA
ZASŁUGI DLA POŻARNICTWA, który otrzymał druh : 1. BUŁAT Kazimierz s. Marcina,
Naczelnik OSP w Szczytnikach.
III. W dniu 21 lipca 1985 r.
podczas uroczystego przekazania samochodu bojowego ŻUK z przyczepą AUG
do użytku
drużyny strażackiej OSP w Szczytnikach,
zostali odznaczeni Uchwała Zarządu Głównego ZOSP druhowie OSP
w Szczytnikach, które wręczył Prezes Zarządu
Gminnego ZOSP w Gdowie i Naczelnik Gminy Gdów - Aleksander Ciężarek :
ZŁOTYM MEDALEM ZA
ZASŁUGI DLA POŻARNICTWA 1. BIELSKI Kazimierz s.
Stanisława 2. BUŁAT Stanisław s. Andrzeja,
Prezes OSP 3. GAJEWSKI Julian s.
Kazimierza, członek wspierający, majster budowy 4. KOŁOS Józef s. Wiktora,
członek Zarządu OSP, sołtys wsi Szczytniki 5. SIUDA Józef s. Wiktora,
skarbnik OSP 6. WCISŁO Eugeniusz s. Sykstusa,
z - ca naczelnika OSP
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
35 - LAT DLA POŻARNICTWA 1. WCISŁO Stanisław s. Juliana
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
20 - LAT DLA POŻARNICTWA 2. KOŁOS Władysław s. Andrzeja 3. RADWAŃSKI Józef s. Bolesława 4. SEWERYN Izydor s. Kazimierza 5. SOBÓR Józef s. Ludwika 6. SOBÓR Tadeusz s. Andrzeja 7. STAWARZ Czesław s. Antoniego 8. WCISŁO Józef s. Henryka
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
15 - LAT DLA POŻARNICTWA 9. BIELSKI Stanisław s.
Kazimierza 10. JANKOWICZ Józef s. Mariana z
Brzezia 11. KUCHARSKI Władysław s. Piotra 12. STROJEK Tadeusz s.
Stanisława
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ 5
- LAT DLA POŻARNICTWA 13. BUŁAT Józef s. Stanisława 14. BUŁAT Krzysztof s.
Stanisława 15. KOŁOS Józef s. Piotra 16. SKIMINA Stanisław s.
Leonarda 17. SOLECKI Andrzej s. Stanisława
z Wieńca 18. SZLACHTA Roman s. Stanisława 19. WCISŁO Wiesław s. Eugeniusza
ODZNAKĘ WZOROWY STRAŻAK 1. BARTOSI Jan s. Wiktora 2. JANIK Wiktor s. Franciszka 3. KOŁOS Jan s. Michała 4. KOŁOS Józef s. Leona 5. SKIMINA Leonard s. Stanisława 6. STROJEK Karol s. Szczepana
IV. W dniu 16 lipca 2000 r. na
uroczystości jubileuszu 50 - lecia działalności OSP - Uchwałą Prezydium
Zarządu Głównego
Związku ochotniczych Straży Pożarnych R.P. : 1/ SZTANDAR OSP w Szczytnikach gmina
Gdów odznaczono SREBRNYM KRZYŻEM ZASŁUGI DLA
POŻARNICTWA,
dekoracji dokonał Prezes Powiatowy ZOSP Władysław
Kucharski, w obecności Komendanta Powiatowego PSP
w Wieliczce st. kpt. Stanisława Czekaja,
Prezesa Gminnego ZOSP w Gdowie Władysława Niewiarowskiego i Komendanta
Gminnego ZOSP w Gdowie Henryka Kalety. 2/ DRUHÓW i CZŁONKÓW
ZAŁOŻYCIELI OSP w Szczytnikach gmina Gdów odznaczono niżej wymienionymi
medalami i odznakami, które wręczył Prezes Władysław
Kucharski w obecności Władysława Niewiarowskiego i Henryka
Kalety.
ZŁOTY MEDAL ZA
ZASŁUGI DLA POŻARNICTWA 1. BUŁAT Jan s. Piotra (od
Manci) 2. SOBÓR Jan s. Franciszka 3. WCISŁO Stanisław s. Juliana, którzy w 1949 r. zbierali w
Szczytnikach dobrowolne składki na zakup motopompy i przygotowywali
zawiązanie OSP w Szczytnikach.
SREBRNY MEDAL ZA
ZASŁUGI DLA POŻARNICTWA 4. BUŁAT Jan s. Stanisława,
sekretarz OSP 5. CIEŚLA Władysław 6. KOŁOS Józef s. Leona 7. SZLACHTA Marian s.
Stanisława, gospodarz remizy 8. WCISŁO Józef s. Henryka 9. WCISŁO Stanisław s. Tadeusza
BRĄZOWY MEDAL ZA
ZASŁUGI DLA POŻARNICTWA 10. BUŁAT Krzysztof s.
Stanisława b. prezesa OSP 11. STROJEK Stanisław s.
Eugeniusza 12. SOLECKI Andrzej s.
Stanisława 13. SKIMINA Stanisław s. Leonarda 14. WCISŁO Andrzej s. Eugeniusza
b. komendanta OSP
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
50 - LAT DLA POŻARNICTWA 1. BARTOSI Jan s. Wiktora 2. BIELSKI Bolesław s.
Stanisława, pierwszy komendant OSP wiosnĄ 1949 r. rozpoczĄł w Szczytnikach
działalnoŚć
p. pożarowĄ 3. BUŁAT Stanisław s. Andrzeja,
organizator drużyny strażackiej OSP w Szczytnikach, b. kilkuletni prezes OSP 4. JANIK Wiktor s. Franciszka 5. KOŁOS Józef s. Wiktora,
prezes OSP, b. długoletni sołtys wsi Szczytniki 6. KOŁOS Piotr s. Jana 7. RADWAŃSKI Józef s. Bolesława 8. SIUDA Józef s. Wiktora,
długoletni skarbnik OSP 9. WCISŁO Marian s. Leona 10. WCISŁO Mieczysław s.
Czesława
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
40 - LAT DLA POŻARNICTWA 11. SKIMINA Leonard s.
Stanisława 12. SOBÓR Tadeusz s. Andrzeja 13. STAWARZ Czesław s. Antoniego
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
25 - LAT DLA POŻARNICTWA 14. KUCHARSKI Władysław s.
Piotra
ODZNAKĘ ZA WYSŁUGĘ
15 - LAT DLA POŻARNICTWA 15. BARTOSI Stanisław s. Jana 16. DĽBROSZ Stanisław 17. SOCHACKI Andrzej s. Tadeusza 18. KOŚCIÓŁEK Jan
ODZNAKĘ WZOROWY STRAŻAK 1. BADURA Jerzy s. Stanisława 2. BIELSKI Stanisław s.
Kazimierza 3. BUŁAT Józef s. Stanisława 4. BUŁAT Kazimierz s. Marcina,
naczelnik OSP, sołtys wsi Szczytniki 5. KOŁOS Marian s. Jana 6. KOŁOS Józef s. Piotra 7. WALASZEK Jan
DYPLOMY UZNANIA, otrzymali : 1. CHYRC Stanisław 2. KUPIEC Stanisław 3. SEWERYN Józef 4. SKWAREK Stanisław 5. SOLECKI Stanisław 6. ZAWADZKI Jan
14. LISTA CZŁONKÓW
ZAŁOŻYCIELI w PAŹDZIERNIKU 1949 r. OCHOTNICZEJ
STRAŻY POŻARNEJ
w SZCZYTNIKACH powiat Bochnia,
sporządzona z autopsji w 2000 r. przez Jana Bułata od Manci,
uczestnika tego, w kolejności alfabetycznej.
Lp.
Nazwisko i imię
Rok
urodz.
Syn
Zamieszkały
Uwagi
01
02
03
04
05
06
1
BARTOSI Wiktor
1903
Michała
Szczytniki 10
2
BIELSKI Bolesław
1920
Stanisława
Szczytniki 36
z wiciowego Koła ZMP
3
BUŁAT Eugeniusz
1903
Wojciecha
Szczytniki 99
4
BUŁAT Jan od Manci
1926
Piotra
Szczytniki 122
z wiciowego Koła ZMP
5
BUŁAT Marian
1917
Andrzeja
Szczytniki 31
z wiciowego Koła ZMP
6
BUŁAT S tanisław
1924
Piotra
Szczytniki 60
z wiciowego Kola ZMP
7
BUŁAT Władysław
1903
Łukasza
Szczytniki 114
8
GAJEWSKI Julian
1923
Kazimierza
Szczytniki 102
z wiciowego Koła ZMP
9
JANIK Alojzy
1907
Jakuba
Szczytniki
54
10
JANIK Franciszek zw. Jantoł
1888
Antoniego
Szczytniki 105
11
JANIK Witold
1913
Antoniego
Szczytniki 17
12
KOŁOS Andrzej zw. Jędras
1902
Wawrzyńca
Szczytniki 80
mistrz
kowalski
13
KOŁOS Franciszek zw. Banioc
1914
Wojciecha
Szczytniki 124
14
KOŁOS Jan
1915
Michała
Szczytniki 23
15
KOŁOS Józef
1925
Wiktora
Szczytniki 52
16
KOŁOS Konstanty zw. Kurda
1893
Franciszka
Szczytniki 14
sołtys wsi Szczytniki
17
KOŁOS Piotr
1920
Jana
Szczytniki 15
z wiciowego Koła ZMP
18
KOŁOS Wawrzyniec zw. Bajcyrek
1894
Wawrzyńca
Szczytniki 12
19
KUBICZ Antoni
1904
Piotra
Szczytniki 14
20
MALOTA Władysław
1910
Erazma
Szczytniki 13
z wiciowego Koła ZMP
21
RADWAŃSKI Bolesław
1907
Kajetana
Szczytniki 55
22
SIUDA Józef
1927
Wiktora
Szczytniki 47
z wiciowego Koła ZMP
23
SKIMINA Piotr
1894
Wincentego
Szczytniki 34
zw. Trek
24
SKIMINA Władysław
1902
Wincentego
Szczytniki 25
zw. Duduś
25
SOBÓR Jan
1923
Franciszka
Szczytniki 42
z wiciowego Koła ZMP
26
SOCHACKI Tadeusz
1926
Rudolfa
Szczytniki 50
27
STROJEK Eugeniusz
1906
Stanisława
Szczytniki 75
zw. Berek
28
STROJEK Franciszek M.
1914
Stanisława
Szczytniki
76
z wiciowego Koła ZMP
29
STROJEK Ludwik
1900
Fabiana
Szczytniki 94
30
STROJEK Szczepan
1902
Karola
Szczytniki 57
sołtys 1939 - 1944
31
SZLACHTA Wilhelm
1906
Wiktora
Szczytniki
63
32
WCISŁO Andrzej
1918
Klemensa
Szczytniki 8
z wiciowego Koła ZMP
33
WCISŁO Bolesław
1916
Szymona
Szczytniki 24
34
WCISŁO Czesław
1897
Romualda
Szczytniki 2
sołtys 1945
35
WCISŁO Eugeniusz
1930
Sykstusa
Szczytniki 51
październikowe Koło
"Wici"
36
WCISŁO Franciszek
1921
Jakuba
Szczytniki 53
z wiciowego Koła ZMP
37
WCISŁO Henryk
1904
Jana
Szczytniki 121
38
WCISŁO Jan zw. Owiesek
1923
Marcina
Szczytniki 109
z wiciowego Koła ZMP
39
WCISŁO Julian
1913
Piotra
Szczytniki 115
zw. Ciślik
40
WCISŁO Józef
1913
Szymona
Szczytniki 104
zw. Kanciok
41
WCISŁO Marian
1927
Leona
Szczytniki 129
z wiciowego Koła ZMP
42
WCISŁO Stanisław
1920
Juliana
Szczytniki 70
z wiciowego Koła ZMP
43
WCISŁO Stefan
1912
Jana
Szczytniki 84
44
WCISŁO
Tadeusz
1916
Walentego
Szczytniki 43
45
WCISŁO Wincenty
1901
Mateusza
Szczytniki 61
sołtys 1951 - 54
46
ZAWADZKI Franciszek
1917
Antoniego
Szczytniki 4
47
ŻUPNIK Eugeniusz
1911
Karola
Szczytniki 66
Prezes PSL 1945 / 47
15. WYKAZ OSOBOWY
ZORGANIZOWANEJ w 1953 r. DRUŻYNY STRAŻACKIEJ
OCHOTNICZEJ STRAŻY POŻARNEJ
w SZCZYTNIKACH, powiat Bochnia, sporządzonej w 2000 r.
na podstawie zachowanej we wsi pamięci.
1. BIELSKI Bolesław s.
Stanisława 2. BUŁAT Stanisław s.
Andrzeja w 1935 r. wójta gminy Szczytniki - komendant 3. BUŁAT Stanisław s.
Piotra 4. GAJEWSKI Julian s.
Kazimierza 5. KOŁOS Jan s. Michała
zw. Krzeczek 6. KOŁOS Jan s. Wawrzyńca
w 1936 r. sołtysa gromady Szczytniki 7. KOŁOS Józef s. Wiktora
zw. Kurda z Krakuszowic - Rakówki 8. KOŁOS Piotr s. Jana 9. SIUDA Józef s. Wiktora 10. SOBÓR Jan s. Franciszka 11. SOCHACKI Tadeusz s. Rudolfa 12. STROJEK Karol s. Szczepana 13. STROJEK Stanisław s.
Szczepana 14. WCISŁO Andrzej s. Klemensa z
rodu Szczepana, w 1981 r. wójta gminy Szczytniki 15. WCISŁO Eugeniusz s. Sykstusa 16. WCISŁO Marian s. Leona z
rodu Romualda, w 1899 r. pisarza na dworze Libiszewskiego 17. WCISŁO Mieczysław s.
Czesława z rodu Romualda j.w. 18. WCISŁO Stanisław s. Juliana
około 1957 r. dołączyli m. in. druhowie : 19. BARTOSI Jan s. Wiktora, wnuk
Franciszka Bułata zw. Grol 20. JANIK Wiktor s. Franciszka 21. KOŁOS Józef s. Leona z rodu
Wincentego zw. Kurda 22. SKIMINA Leonard s.
Stanisława z rodu Wincentego
od ok. 1965 r. dołączyli m. in.
druhowie : 23. KOŁOS Władysław s. Andrzeja
zw. Jędras, wnuk Kajetana Kołosa 24. RADWAŃSKI Józef s. Bolesława 25. SEWERYN Izydor s. Kazimierza 26. SKIMINA Kazimierz s.
Stanisława z rodu Kazimierza 27. SKIMINA Stanisław s.
Stanisława z rodu Wincentego 28. SOBÓR Józef s. Ludwika 29. SOBÓR Tadeusz s. Andrzeja 30. STAWARZ Czesław s. Antoniego 31. WCISŁO Andrzej s. Eugeniusza
z rodu Sykstusa 32. WCISŁO Józef s. Henryka
około 1970 r. dołączyli m. in. druhowie : 33. BIELSKI Stanisław s.
Kazimierza 34. BUŁAT Jan s. Stanisława z
rodu Wojciecha 35. JANKOWICZ Józef s.
Kazimierza z Brzezia 36. KUCHARSKI Władysław s.
Piotra z Krakuszowic 37. STROJEK Tadeusz s.
Stanisława z rodu Szczepana
około 1980 r. dołączyli m. in. druhowie : 38. BUŁAT Józef s. Stanisława z
rodu Wojciecha 39. BUŁAT Kazimierz s. Marcina 40. BUŁAT Krzysztof s.
Stanisława z rodu Andrzeja 41. KOŁOS Józef s. Piotra z rodu
Jana 42. SKIMINA Stanisław s.
Leonarda 43. SOLECKI Andrzej s.
Stanisława z Wieńca 44. SZLACHTA Roman s. Stanisława 45. WCISŁO Wiesław s. Eugeniusza
z rodu Sykstusa
około 1985 r. dołączyli m. in. druhowie : 46. BADURA Jerzy s. Stanisława 47. BARTOSI Stanisław s. Jana z
rodu Wiktora 48. DĄBROSZ Stanisław 49. SOCHACKI Andrzej s. Tadeusza
z rodu Rudolfa 50. KOŚCIÓŁEK Jan 51. KOŁOS Marian s. Jana 52. WALASZEK Jan 53. ......................... ?? i dalsze pokolenia.