Autor : J. Wcisło - Turecka Historia
Koła Gospodyń Wiejskich w Szczytnikach - na
podstawie protokołów z zebrań sprawozdawczo - wyborczych KR i KGW, Koło Gospodyń Wiejskich w Szczytnikach powstało w 1962 r. Wprawdzie od
1958 r. istniały próby powołania do życia
organizacji przy Kółku Rolniczym skupiającej kobiety mieszkające na wsi,
jednak – jak wynika ze sprawozdania z działalności KGW
za rok 1979 – Koło ukonstytuowało się w 1962 r. Liczyło wówczas 15
członkiń, które na swą
przewodnicząca wybrały Józefę Bielską. Na początku działalności KGW głównym
zadaniem członkiń było rozprowadzanie
wśród gospodarstw wiejskich zamawianych w wylęgarniach piskląt kurcząt,
kacząt i indyków. Przy tej okazji ściągano składki członkowskie.
Gospodynie brały także udział w kursie gotowania. Cztery lata po
powołaniu do życia Koła, w 1966 r., zrzeszonych było w nim już 28 kobiet. Na zebraniu
sprawozdawczo-wyborczym nową przewodniczącą została Aleksandra Bułat. Dzięki jej
staraniom został zorganizowany kurs szycia oraz szkolenie dotyczące
przetwórstwa owocowo-warzywnego. Członkinie
zajmowały się nadal rozprowadzaniem kur, indyków, kaczek, gęsi oraz paszy dla
drobiu. Koło Gospodyń
Wiejskich pod przewodnictwem pani Bułat wzięło udział w dożynkach gminnych, a,także,organizowało,zabawy w Szczytnikach;
np. tradycyjną „choinkę”, zabawę z okazji Dnia Kobiet, jak i Dnia
Dziecka. Gdy w 1970 r.
przewodnictwo nad Kołem objęła Zofia Cieśla, liczba członkiń wzrosła do 35
osób. Za jej kadencji,
podczas letnich wakacji, zorganizowano tzw. „dziecińce”
współfinansowane przez T. P. D. z Bochni. Członkinie Koła miały
swój wydatny wkład w to przedsięwzięcie mające na celu uatrakcyjnienie
dzieciom wiejskim letniego
wypoczynku, gdyż przeznaczyły na niego dochód z zorganizowanej w tym celu
zabawy tanecznej oraz przedstawienia
pt. „Dla Świętej Ziemi”. Cyklicznie odbywały
się pogadanki dotyczące zdrowia i higieny kobiet oraz uprawy roślin i hodowli
zwierząt. Nieodzowna okazała
się pomoc członkiń KGW przy rozprowadzaniu piskląt i paszy wśród właścicieli
gospodarstw. W 1974 r. nową
przewodniczącą została Czesława Wcisło. Koło zrzeszało wówczas 40 kobiet, ale
ich liczba sukcesywnie
wzrastała, by w 1983 r. wynieść 53 członkinie. Nowa przewodnicząca rozpoczęła
swą działalność od
zorganizowania przedstawienia pt. „Wojskowa kuracja” i zabawy
tanecznej. Członkinie KGW
licznie uczestniczyły w kursach gotowania, pieczenia, kroju i szycia. W konkursie
„Więcej mleka wysokiej jakości” w 1975 r. wzięło udział 20
uczestniczek. Tak wysoka liczba
biorących udział w konkursie kobiet nie dziwi, gdy weźmiemy pod uwagę bardzo
dużą liczbę gospodarstw,rolnych,sztuk,bydła. w tym krów –
168 szt., a dwa lata później obserwujemy jeszcze wyższy wskaźnik – 358
szt. bydła, w tym 188 krów. W latach ’70
zapraszani prelegenci przeprowadzali szkolenia podnoszące świadomość kobiet
mieszkających na wsi w zakresie zdrowia,
higieny, zapobiegania chorobom, jak również przeprowadzono wykłady dotyczące
uprawy drzew i krzewów owocowych
oraz innych roślin. Organizowano kursy gotowania, szycia, szydełkowania i
robót ręcznych. Pozostałych
informacji dotyczących gospodarstwa domowego członkinie KGW mogły szukać w
czasopiśmie „Gospodyni”. W roku 1975
zaprenumerowało ją 15 kobiet, a rok później liczba czytelniczek tego
czasopisma we wsi Szczytniki wzrosła do 20. Dużym,zainteresowaniem cieszyły się
wyjazdy,do teatru.,W 1978 r. członkinie Koła,wzięły udział w spektaklu pt. „Cztery
damy i As” w teatrze „Kolejarz” w Krakowie. Nie brakowało nigdy
chętnych do wyjazdu na wycieczki krajoznawcze, np. do Łańcuta. Praca Koła Gospodyń
w Szczytnikach była utrudniona, gdyż kobiety nie posiadały własnego lokalu, w którym mogłyby
się spotykać. Dlatego też
członkinie KGW czynnie włączyły się w prace związane z budową Domu Strażaka w Szczytnikach (1 V 1980 – 25 VII
1982) W 1981 r. w czynie społecznym „wybieliły” pomieszczenia w
Remizie. okien i sprzątanie
Remizy, a na jej otwarcie wraz z młodzieżą przygotowały część artystyczną. W przemówieniu
podczas uroczystości oddania do użytku Domu Strażaka, 25 VII 1982 r.,
komendant Ochotniczej Straży Pożarnej p.
Kazimierz Bułat stwierdził: „Nadzór nad budynkiem będzie sprawować
Ochotnicza Straż Pożarna. Korzystać,z,niego,będą,członkinie,Koła,Gospodyń,Wiejskich,i,młodzież.
Budowaliśmy,wszyscy
Wybudowanie Domu
Strażaka umożliwiło stworzenie wypożyczalni naczyń na wesela i inne imprezy
okolicznościowe. Zastawa stołowa
stanowiła jednocześnie wyposażenie Domu Strażaka. Prócz dysponowania zastawą,
KGW posiadało aparat do bielenia,
szatkownicę, maszynkę do siania buraków, a w 1991 r. zakupiono magiel do
prasowania bielizny
pościelowej. Po pracy na rzecz
budowy Domu Strażaka, kobiety Koła włączyły się w działalność związaną ze
wznoszeniem w czynie społecznym
kaplicy i punktu katechetycznego w Szczytnikach. Dochód z zabawy karnawałowej
i dożynek w 1983 r. został
przeznaczony na wspomniany cel, podobnie jak pieniądze uzyskane od widzów
przedstawienia pt. „Mundur
swatem” z 1984 r., w którym grały członkinie KGW. Chętnie podejmowano
akcje charytatywne. W 1983 r.
zorganizowano zbiórkę pieniędzy na budowę sanatorium dla dzieci wiejskich w
Rabce. Lata osiemdziesiąte upłynęły na włączaniu
się w inicjatywy Rady Sołeckiej, dochód z organizowanych imprez był
przeznaczany na budowę sklepu spożywczego (1981 r.) i na gazyfikację wsi (1986-1988 r.) Koło Gospodyń Wiejskich ze Szczytnik brało
udział w licznych konkursach, np. „Więcej mleka wysokiej
jakości”, „Więcej warzyw, owoców i kwiatów”,
„Nasza wieś piękna, estetyczna i ukwiecona”, „Konkurs
ogródków”. W tym ostatnim w 1990 r. Szczytniki zajęły I
miejsce w gminie zdobywając nagrodę w wysokości 60 000 zł, a zarazem III miejsce w województwie, dzięki
czemu budżet Koła został wzbogacony o 1 000 000 zł. Nagrodę tą w całości przeznaczono na budowę
Remizy. Wciąż rozprowadzano pisklęta i paszę, także
krzewy jagodowe: agrest, czarną i czerwoną porzeczkę. Odbywały się
prelekcje i odczyty. W sprawozdaniu z działalności Koła za rok 1981 czytamy:
„ Była zamówiona prelekcja na temat: Życie kobiet w krajach tropiku na
dzień W latach ’90 upada działalność Kółek
Rolniczych, a z nimi Kół Gospodyń. z 1992 r. czytamy, że „powstaje
Solidarność i niepewność, co robić dalej; ludzie na wsi nie wiedzą, gdzie
należeć”. Zmniejszyła się liczba kobiet utrzymujących
się z pracy w gospodarstwach rolnych, nieopłacalne było oddawanie mleka do mleczarni. Spadła liczba hodowanego bydła
i trzody chlewnej. W 1993 r. podczas
dyskusji na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym KR zwrócono uwagę, że „Koło
Gospodyń Wiejskich (w Szczytnikach - przyp. aut.) słabo pracuje” i
można zaobserwować „brak
zainteresowania poszczególnych członkiń KGW”. Na wspomnianym
zebraniu obecnych było jedynie 5 kobiet. Rzeczywiście, Koło nie przystępowało
już do żadnych konkursów i nie
podejmowało akcji społecznych, jak miało to miejsce w latach poprzednich. W 1995 r. działalność KGW zamarła; w dużej
mierze przyczynił się do tego fakt, gospodarstwa domowego i naczynia zostały
przekazane Ochotniczej Straży Pożarnej w Szczytnikach. Jak zapisano w protokole z zebrania
sprawozdawczo-programowego KR z dnia 25 IV 1995 r. „nie ma możliwości
ożywienia działalności Koła”… aż do roku 2008. 25 lutego 2008 r. w
wyremontowanej Sali Domu Strażaka miało miejsce zebranie kobiet chętnych
podjęcia się pracy społecznej w Kole
Gospodyń Wiejskich. Obecni na zebraniu:
Wójt Gminy Gdów Zbigniew Wojas i pani Julia Jelonek, która koordynuje całą
działalność kół gospodyń na terenie gminy Gdów podziwiali
zaangażowanie kobiet i mobilizowali do podjęcia działań. W zupełnie nowych
realiach, kobiety nie posiadające gospodarstw rolnych, lecz pracujące w
różnych zawodach, zarówno młodsze,
jak i starsze panie – już na emeryturze pragną ukazywać innym piękno
kultury, tradycji, artystycznego
rzemiosła i kuchni regionalnej. Przewodniczącą
„odrodzonego” Koła Gospodyń Wiejskich w Szczytnikach została
wybrana jednogłośnie ceniona za zaangażowanie w
pracę na rzecz środowiska lokalnego – Małgorzata Wcisło. W ciągu jednego roku KGW ze Szczytnik
podjęło już wiele inicjatyw związanych głównie z pracą na rzecz wsi, Szkoły Podstawowej w Szczytnikach, promocją kuchni
regionalnej i folkloru, pomocą samotnym, starszym i potrzebującym. A to dopiero początek, wszak historia KGW
jest bogata i jednocześnie bardzo zobowiązująca… Dożynki gminne w Szczytnikach 1987 r. Wieniec i furmanka Koła Gospodyń Wiejskich
w Szczytnikach. [Zbiory : p. Jadwiga Wcisło - Turecka] Dożynki gminne w Szczytnikach 1987 r. [Zbiory : p. Jadwiga Wcisło - Turecka]
|
