S z c z y t n i k i  i  Ś w i ą t n i k i  D o l n e

w  par.  Brzezie k. Wieliczki

                  

 

 Piotr Wcisło (1892 – 1977)

 

                [powiększ]

 

    Urodził się 22.05.1892 r. w Szczytnikach, dom nr 106. Był ósmym z kolei dzieckiem Jakuba Wcisło i Salomei Bilskiej.
 (Jakub i Salomea mieli 9 dzieci). Ojciec Jakub Wcisło (ur.1852 - zm.1930) oprócz prowadzenia gospodarstwa,
 zajmował się stolarstwem. Wyrabiał narzędzia, sprzęty gospodarstwa domowego oraz meble. Pracował do późnej nocy
 przy lampie naftowej.
 [Piotr w późniejszych latach też częściowo przejął pasję stolarską].
 Piotr miał 8 - mioro rodzeństwa : 5 braci i 3 siostry.
 W Szczytnikach spędził swoje dzieciństwo i lata młodzieńcze. W swoich opowiadaniach często powracał wspomnieniami
 do tych najwcześniejszych lat swego życia. Dotyczyło to szczególnie dwóch dziedzin : muzykowania i lat spędzonych
 w wojsku. Wielkie zamiłowanie do muzyki ujawniło się u Piotra już w wieku dziecięcym (ok. 6 lat), kiedy to,

 jak sam opowiadał ;
 "pewnego dnia pasał gęsi w koszulinie, a dobiegające śpiewy i granie weselne z oddali kazały mu zapomnieć o bożym

 świecie i gęsiach ... oprzytomniał w izbie weselnej późną nocą,

 nie umiał trafić do domu po ciemku, bał się, bo pogubił gęsi".
 Te perypetie owej nocy zapamiętał na całe życie.
 W wieku ok. 14 lat (tj. ok. 1906 r.) "deptał" pieszo polnymi drogami, z obuwiem na ramieniu do Wieliczki, dwa razy w tygodniu,
 na lekcje muzyki. Była to odległość ok. 10 km w jedną stronę. Nauczył się tam nut i grania na trąbce. Od tej pory "pociągał"
 go świat, "ciasno" mu było w licznej rodzinie i szczytnickich opłotkach. W roku 1909, gdy miał 17 lat, zaciągnął się
 do wojska w Rzeszowie jako wolontariusz. Wcześniej jego starszy brat Wawrzyniec (ur.5.08.1882 - zm.26.10.1964)
 wyemigrował do USA, gdzie 20.06.1908 r. ożenił się w Chicago z Jadwigą Wcisło ze Szczytnik
 (ur.15.09.1883 - zm.1977) - córką Kajetana Wcisło i Cecylii z d. Bułat.
 Do USA wyemigrowały później także siostry : Rozalia (ur.14.08.1887) - mąż Ryszard Wagner oraz
 Franciszka (ur.1.03.1890) - mąż Franciszek Mądrzyk. Wawrzyniec i Franciszka powrócili później z rodziną do Polski,
 Rozalia zmarła w USA w 1981 r.  
 W domu rodzinnym w Szczytnikach (nr 106), oprócz rodziców, pozostała córka Maria (ur.24.01.1885) - mąż Franciszek
 Kołos oraz najmłodszy z rodzeństwa Stanisław (ur.1898 - zm.1972) - żona Maria Gębicka.
 Piotr, jako młodzieniec muzykalny i pojętny, chłonął z otoczenia to co dobre. Nauczył się pięknie, kaligraficznie
 pisać, mówić literackim językiem. Nabrał ogłady towarzyskiej. Był "urodziwym żołnierzykiem" i gdy kucharz Żeleńskich
 p. Leon Majka zobaczył go pewnej niedzieli po mszy św. w Brzeziu jako "urlopnika z wojska", zachwycił się jego
 wiedzą i talentem muzycznym. Zapoznali się zaraz i tak do końca życia przyjaźnili się mimo różnicy wieku
 [Leon Majka (ur.1888 - zm.1973) - żona Katarzyna Grabska]. Przez lata wojny 1914 - 1918 służyli razem
 w wojsku. Obaj później wspominali chwile spędzone na wojnie, a szczególnie pamiętali epizod, kiedy w czasie
 tej wojny Piotr Wcisło uratował Leonowi Majce życie na froncie. Piotr sam był również wielokrotnie w niebezpieczeństwie,
 dlatego m.in. ślubował, że do końca życia będzie np. abstynentem.
 W czasie I wojny światowej był wojskowym kurierem i wiele podróżował po krajach cesarsko - królewskiej Austrii.
 Był w stopniu kaprala. Jak sam wielokrotnie opowiadał, w czasie wojny przebywał m.in. na ziemiach :
 czeskiej (Praga), słowackiej, morawskiej, węgierskiej (Budapeszt dobrze znał i szczególnie pamiętał),
 rumuńskiej (Bukareszt) i oczywiście austriackiej (Wiedeń). Opowiadał, że w czasie wojny grał w zespole
 wojskowym na trąbce. Zachowały się przekazy ustne, że słynął podobno jako jeden z nielicznych, który potrafił
 "wyciągnąć na trąbce wysokie C". Grywał na różnego rodzaju imprezach świątecznych okolicznościowych
 m.in. w paradach wojskowych i w kinach w Wiedniu, gdzie wyświetlano w tych czasach oczywiście wyłącznie nieme filmy.
 Dużo o tym opowiadał. Wspominał pozytywnie, a właściwie z sympatią, cesarza Franciszka Józefa, którego widział
 na własne oczy w Wiedniu. Zachowały się fotografie z czasów I wojny, gdzie Piotr m.in. uczestniczy w dużej grupie
 jako muzyk, członek wielkiej orkiestry wojskowej. Był też, jak sam wspominał, zdrowym i silnym młodzieńcem.
 Wiele razy np. wygrywał w wojsku zakłady siłowe np. podnosząc pełną beczkę piwa do góry. Od tamtych młodych
 lat pamiętał wszystkie tytuły i melodie muzyki rozrywkowej różnych kompozytorów. Miał z tej dziedziny wiele wiadomości.
 Takich i innych epizodów było więcej. Proponowano mu napisanie pamiętnika, ale nie zdążył.
 Po zakończeniu wojny w 1918 r. Piotr powrócił do rodzinnych Szczytnik po liczącej 9 lat  służbie wojskowej.
 Wkrótce też ożenił się w wieku 27 lat z Aniela Kubicz z sąsiednich Grodkowic, córką Józefa Kubicza (wójta Grodkowic)
 i Katarzyny Włodek (z Cichawy).

 

    Aniela Wcisło z d. Kubicz, żona Piotra Wcisło (1892 – 1967)  [powiększ]

 

 

    [powiększ]

  Fot z ok. 1914 - 1918 r. Piotr Wcisło w wojsku w orkiestrze wojskowej

 

    [powiększ]

  Powyższe zdjęcie Piotr Wcisło

 

 

    [powiększ]

  Brzezie, grób Piotr Wcisło i ż. Aniela Wcisło z d. Kubicz

 

-----------------------------------------------------------------------

  Rodzice Piotra Wcisło :

 

    Jakub Wcisło (1852 – 1931)  [powiększ]

 

    Salomea Wcisło z d. Bilska [powiększ]

 

              

  Szczytniki, dom rodzinny Jakuba Wcisło (nr 106)

  Fot 1. front  [powiększ]

  Fot. 2. tył  [powiększ]

  Fot. 3. budynek gospodarczy  [powiększ]

 

 Rodzeństwo Piotra Wcisło :

 

    [powiększ]           

  

             [pełne zdjęcia - powiększ]

  Stanisław Wcisło zw. „Ciemny” (ur.27.12.1897 Szczytniki - zm.1972), s. Jakuba i Salomei Bilskiej

  i żona Maria z d. Gębicka (ur.1910 Szarów - zm.2007 Szczytniki, c. Antoniego i N. z d. Korczyńska)

  mieszkali : Szczytniki, nr 106 [Zdjęcie : 1930 r. Szarów]

 

-----------------------------------------------------------------------

 

  Rodzeństwo Anieli Kubicz :

 

    Władysław Kubicz (1884 – 1953)  [powiększ]

 

        

 

  1. Władysław Kubicz (ur.1885 - zm.1953), absolwent Wydziału Prawa na UJ, syn Józefa Kubicza, wójta Grodkowic

  i Katarzyny z d. Włodek z Cichawy

  2. żona Józefa Kowalska („Witkacy dał tytuł : „Zofia Stryjeńska”)

  Portrety : Stanisław Ignacy Witkiewicz, pseud. „Witkacy” (ur.1885 – zm.1939)

 

-----------------------------------------------------------------------

 Inni z rodu Wcisło ze Szczytnik :

 

 

  Ksiądz Stanisław Wcisło (ur.28.04.1918 - zm.1983), poch. Hecznarowice,

  syn Piotra i Łucji Sobór

 

 

 

  Ksiądz Eugeniusz Wcisło (ur.19.10.1901 Szczytniki - zm.1981 Chełmek),

  syn Piotra Wcisło (ur.20.06.1867 - zm.1908 USA) i Anieli Szczepanik (zm.1947, poch. Chełmek)

  [Fot. Chełmek 1946 r., pierwsza komunia po wojnie]

 

 

    [powiększ]

  Jerzy Wcisło (ur.1869 Szczytniki - zm.1940 Petrvald, Czechy), s. Łukasza i Anny Kołos,

  żona Maria Sabkova (stoi 2 - ga z lewej obok Jerzego),

  ślub syna : Vincent Vcislo (ur.1907 Petrvald + Stefania Syslo (ur.1911)

  [Fot. Gabriela Svatos z d. Vcislo, Kanada, wnuczka Jerzego]

 

 

 

powrót do strony głównej